دانلود کتاب حیات مردان نامی (جلد چهارم) از پلوتارک  کتاب حیات مردان نامی (جلد چهارم) از پلوتارک

نام کتاب: حیات مردان نامی (جلد چهارم)

نویسنده: پلوتارک

مترجم: رضا مشایخی

انتشارات: بنگاه نشر و ترجمه کتاب

سال نشر: 1338

زبان: فارسی

تعداد صفحات: 880 صفحه

فرمت: PDF

حجم: 12.5 مگابایت

 

مقدمه

پلوتارک: پلوتارك به سال 46 بعد از میلاد مسیح در شهر “کرونیا” از بلاد یونان پاي به عرصه وجود گذاشت. در آتن به تحصیل فلسفه اشتغال ورزید و در عین حال علوم عقلی و نظري و علوم بدیع را نیز آموخت و به تدریج به اخلاقیات توجه فراوان پیدا کرد. به منظور آشنایی با متفکران عصر، چنانکه معمول زمان بوده است، به سفر پرداخت و به بسیاري از شهرهاي یونان سفر کرد و از آنجا در دوران فرمانروایی “وسپازیان” عازم پایتخت امپراطوري روم شد. مدت اقامت او در رم و دیگر شهرهاي ایتالی به درازا کشید و قریب ده سال در آن سرزمین رحل اقامت افکند. کار او در این دوران تدریس فلسفه و نگارش کتابهاي خود بوده است. پس از آن تاریخ، یعنی به سال 79، به زادگاه خود کرونیا بازگشت و دورانی در مقام رییس هیأت قضات و زمانی نسبتا طولانی در مقام نماینده دولت در معاملات بازرگانی به خدمت مردم اشتغال ورزید. ضمن اقامت در کرونیا، به منظور آنکه در سلک کاهنان معبد “دلفی” درآید، به این شهر که فاصله آن تا کرونیا زیاد نبوده سفر میکرده و با کاهنان این پرستشگاه آمیزش داشته است. ضمنا در آموزشگاهی که خود تأسیس کرده بود به تدریس ادب و فرهنگ یونان و روم نیز می پرداخته است. شرح حال او نمایشگر آنست که پلوتارك در عمر هشتاد ساله خود، داراي اشتغالات عدیده بوده و کمتر فرصت خانه نشینی و کتاب نویسی داشته است، در این صورت چگونه میتوان تصور کرد که او خالق دو اثر بزرگ ادب یونان باشد، یکی کتاب مورالیا که آن را میتوان اخلاقنامه ترجمه کرد و متضمن افکار او پیرامون مذهب، فضائل انسانی، سیاست، ادب و غیره است و دیگري کتاب زندگانی هاي هم نظیر که مشتمل بر شرح حال جمع کثیري از مردان نامور یونان و رم است. قاعدتا این اندیشمند بزرگ میبایستی شبانه روز به کار و فعالیت اشتغال داشته باشد تا بتواند این همه وظائفی را که خود براي خویش تعیین کرده بود انجام دهد. به موجب پاره اي اشارات که به وسیله وقایع نگاران همعصر او و بعد از او شده، پلوتارك داراي 227 عنوان بود که در فهرست کارهاي مکتوب او آمده اما امروز جز آنچه ذکر شد، چیزي از او به جاي نمانده است. دوران زندگانی او شاهد حوادث بسیاري بوده است. پلوتارك بیست ساله بود که در آتن تماشاگر سفر افسانه اي نرون به یونان بوده. در آن زمان وي به تحصیل ریاضیات و فلسفه اشتغال داشته و به افکار افلاطون و ارسطو توجه بسیار داشته است. نوشته اند که او در شمار دوستان نزدیک “تراژان”، امپراطور روم بوده و بعدا با “هادریان” امپراطور دیگر این سرزمین طرح دوستی ریخته و اعتماد امپراطور به او تا آن حد بوده که وي را به مقام کنسولی روم نیز منصوب کرده است. به هرحال سنگ نبشته اي که بعدها در دلفی به دست آمده حاکی از این بوده است که پلوتارك از طرف امپراطور روم عنوان “همشهري” را دریافت داشته و رسما داراي همه آن امتیازاتی بوده است که یک رومی سرشناس میتوانست داشته باشد. سفرهاي او پهناور و چنانکه درباره اش نوشته اند به قسمتهاي اعظم یونان سفر کرده، به “اسپارت”، “کورینت”، “پاتراساردس”، “اسکندریه” و سرزمینهاي روم رحل اقامت افکنده و با ناموران این اقالیم به بحث و گفتگو نشسته است. اما قسمت اعظم عمر او، در کرونیا زادگاه او گذشته و در همانجا بدرود زندگی گفته است. کتاب زندگانی های هم نظیر: این کتاب عظیم را که متضمن شرح حال جمعی ناموران یونان و روم است، پلوتارك نوشت، اندیشمندي که در تاریخ ادب جهان به عنوان یک فیلسوف، شرح حال نویس و معلم اخلاق شناخته شده است، و در عین حال، نقادان ادب گیتی، او را نخستین متفکري میدانند که در پهنه زمین به کار خطیر و سودمند بیوگرافی نویسی پرداخته است. طی قرون متمادي، از قرن یکم میلادي تا امروز، بزرگترین خردمندان و ادیبان و هنرآفرینان عالم از مطالعه کتاب او سود برده اند و چه بسیار که مطالب آن را منشاء و مآخذ خلق نمایشنامه ها و داستانها و منظومه هایی قرار داده اند، چنانکه ویلیام شکسپیر درامنویس تواناي انگلیس، مبناي تراژدي مشهور جولیوس قیصر خود را همین کتاب پلوتارك قرار داد و حتی قسمتهایی از مضامین آن را که به نثر بود به نظم برگرداند. بسیاري از شرح حال نویسان از شیوه او پیروي کرده اند و جمعی از تاریخ نویسان، به نوشته هاي او استناد کرده اند. پلوتارك از دورانهاي افسانه اي “رومولوس” و “اودیسه” سخن میراند تا قریب نیم قرن پیش از حیات خود وي. او نیک میدانست که سازندگان اصلی قدرت فکري و نیروي سیاسی این دو سرزمین چه افرادي هستند و از این رو سعی وي این بود که زندگانی ناشناخته و دنیاي مجهول آنان را براي نسلهاي آینده روشن کند و باقی گذارد. در فصول مختلف کتاب عظیم خود می کوشید شرح دهد که چه عواملی آنان را به صوب موفقیت و اشتهار رهنمون شد و در عین حال چه خطاهایی آنان را به سوي سقوط و فنا کشاند. مقایسه بین یونان و روم کتاب او تنها متضمن سنه و فهرست اعمال خطیر نیست، بلکه بسیاري موارد داخل خانه هاي در بسته و زندگانی هاي خصوصی افراد میشود و از آنچه در پس پرده میگذشته راز گویی میکند. از آنجا که با بیان شرح حال یک قهرمان یونانی، شرح زندگی یک قهرمان رومی را نیز به میان میکشد و از دنیاي او سخن به میان می آورد، از این رو همیشه مقایسه در میان است. مقایسه بین دو تمدن روم و یونان و سبب اینکه پلوتارك نام کتاب خود را زندگانیهاي همنظیر گذارد همین بود که دائما از دو شرح حال مشابه و همدوره و از دو قهرمان یونانی و رومی گفتگو میکند. قهرمانان کتاب مردان با نام و نشانی که پلوتارك از آنان یاد کرده، از چه صنف و طبقه بوده اند و تعداد آنان روز نخست چه بوده است؟ پلوتارك چهار طبقه از ناموران روم و یونان را در کتاب خود انتخاب کرده و از آنان مطالب مستند نگاشته است. این چهار طبقه عبارتند از سرداران، قانونگذاران، خطیبان و سیاستمداران. از اصل کتاب و شیوه دقیق تنظیم آن اثري در دست نیست. میگفته اند که روز نخست تعداد مجلدات کتاب پلوتارك ده جلد و افراد منتخب او یکصد نفر بوده اند که دو به یکی از یونان و یکی از رم، در پنجاه فصل از آنان سخن به میان می آورده است، اما امروز بیست و دو بخش متضمن شرح حال چهل و چهار نفر باقی مانده است. بقایاي آن طی قرون و سالها از میان رفته است. به گفته بعضی محققان، نحوه تنظیم شرح حالها بدینگونه که امروز هست نبوده است و آنچه امروز در دست است بعدها به وسیله بعضی استادان یونانی تدوین شده است. سبب این تردید، تناقضی است که در نوع بعضی شرح حالها دیده می شود. در زمینه بیوگرافی نویسی، پلوتارك شرح حال هشت نامور دیگر هم نوشته است که بعدها به این مجموعه اضافه شده است. منابع و مآخذ کتاب اما پرسشی که در میان می آید اینست که پلوتارك منابع و مآخذ عظیم خود را از کجا تهیه دیده و این کتاب بزرگ در چه دورانی نگاشته شده است؟ قرائن و شواهد نشان میدهد که زندگانیهاي همنظیر طی سالیان متمادي، شاید دورانی بیش از چهل سال نگاشته شده و در این مدت نسبتا طولانی، نویسنده مدام در پی جمعآوري اسناد و مدارك لازم بوده است. این نویسنده تواناي یونانی به خاطر تهیه منابع کتاب خود ناگزیر از شهري به شهري سفر میکرده و به کتابخانه ها و افرادي که صاحبنظر بوده اند مراجعه می کرده است. به منظور گردآوري اسناد پیرامون رجال رومی، به ایتالیا سفر کرده و دیر زمانی در شهر رم اقامت داشته است. خود او طی اشاراتی که در مقدمه مجلدات “زندگانیهاي هم نظیر” کرده مینویسد: «مردي که مصمم است شرح حال انسانهایی را بنویسد که نه در دوران حیات او میزیستهاند و نه در شهر و موطن او اقامت داشته اند. خواهی نخواهی باید به هر سرزمینی که فکر میکند و میتواند در آنجا آثاري از زندگی گذشته او به دست آورد سفر کند و به افرادي که به نحوي با او آشنایی داشته اند مراجعه نماید …» و بعد ضمن سفر به رم، در دیباچه شرح حال دمستن، خطیب نامور یونانی، اضافه میکند که: «من به اندازهاي در دوران اقامتم در شهر رم و سایر شهرهاي ایتالیا مشغول حل مسائل سیاسی و سرگرم تدریس فلسفه بودم که کمتر وقت می یافتم به تکمیل دانش خود بپردازم، از این رو در سالهاي پیري زبان و ادبیات لاتین را آموختم …» محبوبیت کتاب پلوتارک به سبب سبک ویژه‌اش در نویسندگی که اغلب شیوهٔ همپرسی افلاطونی را به کار می‌برد و هم چنین به جهت روش و برداشت خاص فلسفی و اخلاقی و سیاستش که در نوشته‌های او منعکس است، از دیر باز سخت مورد پسند مردمان بوده و از اقبال خاص و عام برخورداری داشته‌ است. علت این اشتهار آن است که مورخ مذکور، مروّج سبک و روش مخصوصی در تاریخ است که همانا بیان حیات مردان مشهور و مقایسه ی نکات برجسته و جالب زندگانی آنان با یکدیگر است. غرض مؤلف از انتخاب این شیوه ی تحریر،که قبل از او هم سابقه داشته است، این بوده که بر خلاف اغلب مورخین معاصر خود، به ذکر سرگذشت ها و فتوحات و حوادث تاریخی اکتفا ننماید بلکه خصوصیات اخلاقی مردانی را که منشأ تحولات بزرگی در دنیای قدیم بوده‌اند به محک آزمایش و نقادی و سنجش بزند و از این طبایع قوی و مردان با اراده که بعضی صاحب فضائل گرانمایه ای بوده و برخی ضعف و انحرافاتی داشته‌اند، نمونه های کاملی در تقوا و اراده بدست دهد تا این نمونه ها،راهنمای نسل های آتی باشند. به عبارت دیگر نیت مؤلف این بوده است که از تاریخ گذشتگان، درس عبرت و سرمشقی برای هدایت آیندگان فراهم آورد. بطوری که از فحوای کلام مؤلف در آغاز شرح حیات “پریکلس” مستفاد می شود، نظر مؤلف بیشتر یک نظر اخلاقی بوده، حتی خواسته است با ذکر نمونه های واقعی و زنده، احساس خواننده را به پیروی از نیات پاک، و مکارم اخلاقی و ورع و عدالت و شجاعت و نیروی ایمان تحریک کند و آزادمنشی و غروری را که در شخصیت های تاریخ قدیم وجود داشت و در آغاز دوران مسیحیت در تحت سلطه ی استبداد و فساد ضعیف و پایمال شده بود، دوباره جان بخشد. خلاصه آنکه غرضش آن نبود که مانند افلاطون در کتاب جمهوریت، از راه تشکیل جامعه ی ایده‌آل و بسط عدالت و تشکیلات صحیح سیاسی، مردم را هدایت و ارشاد کند، بلکه نظرش بیشتر معطوف به اصلاح مردم از راه تهذیب اخلاق و تبعیت از نمونه های زنده و قدیمی تاریخ بوده است. از عللی که کتاب “زندگانیهاي هم نظیر” نوشته پلوتارك محبوبیت عام پیدا کرد، شیوه بیان مطالب از سوي نویسنده بود. شرح حال نویس یونانی تا مرز امکان از به کار بردن موضوعات زاید و بی اهمیت احتراز می جست و آنچه را به نظرش مهم و سودمند می آمد مینگاشت. یک نکته با اهمیت دیگر، مقایسه قهرمانان کتاب خویش از دو اقلیم یونان و روم بود. سرداران و سپهسالاران و سیاستمداران و خطیبان و متفکران و امثال آنان را رویاروي هم قرار میداد و پندارها و رفتارها و کردارهاي آنان را با هم برابر مینمود.  

معرفی کتاب

مجموعه چهار جلدی حیات مردان نامی برگردانی است از کتاب بسیار مهم و ارزشمند زندگانی های هم نظیر نوشته پلوتارک با ترجمه بی نقصِ رضا مشایخی. این کتاب که در سراسر جهان سخت شناخته شده و معروف است، زندگی نامهٔ سرداران و حکام و فرمانروایان و شاهان و قیصران و آزادمردان و نامورانی است که در روزگار کهن به سبب کرداری و یا تقوا و فضیلتی مشهور و زبانزد بوده اند، بزرگان يونان، روم و خاورميانه باستان، كه در ميان آن‌ها نام هایی همچون اسكندر مقدونی، ژوليوس سزار، اردشير هخامنشی و… ديده می‌شود.  عناوبن مطرح شده در جلد چهارم این مجموعه عبارتند از: • زندگانی آژیس و کلئومن • زندگانی تیبریوس گراکوس • زندگانی کایوس گراکوس • مقایسه آژیس و کلئومن با تیبریوس و کایوس گراکوس • زندگانی دمستن • زندگانی سیسرون • مقایسه دمستن و سیسرون • زندگانی‌ دمتریوس • زندگانی آنتوان • مقایسه دمتریوس و آنتوان • زندگانی‌ اردشیر • زندگانی‌ دیون • زندگانی‌ مارکوس بروتوس • مقایسه دیون و بروتوس • زندگانی آراتوس • زندگانی گالبا • زندگانی اوتن لازم به ذکر است منتخبی از این مجموعه تحت عنوان ایرانیان و یونانیان به روایت پلوتارک با ترجمه احمد کسروی نیز به فارسی ترجمه شده است.  ]]>