فرشاد مومنی: از اظهارات سخنگوی اقتصادی دولت نگران شدم / رشدی که حاصل شده، نسبتی با توسعه ندارد / این شیوه گفت و گو با مردم، با واقعیت، صدق ورزی و شفافیت فاصله زیادی دارد؛ نمک به زخم مردم می پاشید / برنامه دولت قبل را تمدید کردید اما به آنها بد و بیراه می‌گویید
[ad_1]
جماران: فرشاد مومنی ضمن بیان انتقاداتی نسبت به اظهارات احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت در اولین نشست خبری خود در روز ۱۴ فروردین، تلاش‌های حکومتگران برای ارائه چشم انداز از اقتصاد ایران را همراه با سلطه رویه‌های کوته نگرانه دانست و تاکید کرد: اعلام اینکه ایران در حال ورود به مدار رونق اقتصادی است، بسیار مایه شگفتی بود. رشد اقتصادی که حاصل شده، نسبتی با توسعه ندارد. ادعای آقای سخنگو درباره با کیفیت بودن این رشد، به صرف اینکه یک ادعا از سوی ایشان است، پذیرفته نمی‌شود. این اظهارات به دور از علم، انصاف و ادب و به دور از مصالح نظام ملی است و شما در شرایط فعلی کشور، با این اظهارات مردم را عصبی می‌کنید و بر روی زخم آنها نمک می‌پاشید.
فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی که در نشست «بررسی چشم انداز اقتصاد ایران در ۱۴۰۳» سخن می‌گفت، ضمن تبریک به مناسبت آغاز سال جدید و بهار قرآن، با بیان این توضیح که در ارائه چشم انداز برای سال جاری به نگاه‌های سطح خرد نمی‌پردازد و تلاش دارد مخاطبانش را در نظام تصمیم گیری‌های اساسی کشور متوجه پدیده تمدن ساز دورنگری کند، تصریح کرد: در ارائه چشم انداز برای سال جاری، رویه‌های کوته نگرانه این است که به روند‌های ضد توسعه ای، مخرب و نگران کننده‌ای که در کشورمان وجود دارد تن دهیم. در واقع با توصیه‌های سطح خرد، مخاطبانمان را به عنصری فعال برای دامن زدن به تب کوته نگری تبدیل می‌کنیم که در چارچوب مناسبات رانتی، این کوته نگری با رفتار‌های مبتنی بر حداکثرسازی منافع فردی و قربانی کردن نفع جمعی، پیوند برقرار می‌کند.
از سر غفلت افراد را دعوت به انتخاب فعالیت‌های سوداگرانه برحسب نرخ بازدهی‌ها می‌کنند
وی ادامه داد: دیده اید که کسانی، انشالله از سر غفلت و فقدان بینش و نگرش توسعه ای، افراد را دعوت می‌کنند که بر حسب نرخ بازده فعالیت‌های سوداگرانه، از میان آنها گزینه‌ای را انتخاب کنند. این اقدام، مانند ریختن نفت و بنزین روی آتش بحران‌های خانمان سوز و مشروعیت براندازی است که از درون آن، فقر، فساد و فلاکت در بلندمدت ظاهر می‌شود. باید به سهم خود کمک کنیم و به همه مخاطبان خود، به ویژه مخاطبان در ساختار قدرت و رسانه‌هایی که هنوز منافع ملی را به منافع کثیف و پلید باندی، رانتی و کوته نگرانه ترجیح می‌دهند بگوییم، یا توصیه هایمان مبتنی بر سطح توسعه باشد، یا اینکه در این آشفته بازار کثیف رانت، ربا و فساد به این بساط دامن نزنیم.
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با بیان اینکه اگر نمی‌توانیم جامعه مان را به سمت توسعه هدایت کنیم، حداقل این است که با سکوتمان نقش آفرینی کنیم تا اوضاع از آنچه اکنون ایجاد شده، بدتر نشود، افزود: در ادبیات توسعه، عنصر گوهری برای نجات کشور را تلاش فراگیر و همگانی برای همراستا کردن منافع فردی و جمعی می‌دانند و گفته می‌شود به اعتبار تقدم وجوه نهادی نسبت به وجوه فردی، باید در رویکرد‌های آینده نگرانه، کمک کنیم اصلاح نهادی سطح توسعه در اولویت قرار گیرد و تنها در آن شرایط است که افراد در مسیر جستجوی نفع شخصی خود، حداقل کاری خلاف منافع ملی انجام نمی‌دهند. اگر ظرفیت‌ها و کیفیت نهادی ما ارتقاء یابد، افراد مغایرتی نمی‌بینند که هم منافع شخصی خود را با استاندارد‌های سطح توسعه حداکثر کنند و هم این امکان فراهم شود که جامعه هم از آن تلاش‌ها نفع ببرد.
مومنی توضیح داد: از منظر اندیشه توسعه، آدرس کلی چنین رویه هایی، برجسته کردن ضرورت و اهمیت برقراری ثبات، امنیت و مهار انگیزه‌های فرصت طلبانه رانتی، بالابردن هزینه فرصت مفت خوارگی، کنترل پیش گیرانه از فساد و محور قرار دادن تولید فناورانه به مثابه ستون فقرات توسعه و برقراری نظم اجتماعی است. این مسیر نجات بخش است. در این مسیر هم به طور طبیعی، با تقدم امر سیاسی روبرو هستیم. آنچه که به تعبیر آیت الله شهید دکتر بهشتی، امر به معروف و نهی از منکر مورد رضایت خداوند است.
تریبون‌های رسمی، امر به معروف و نهی از منکر را واژگونه ارائه می‌دهند
وی با بیان اینکه متاسفانه تریبون‌های رسمی هم، امر به معروف و نهی از منکر و شیوه دین ورزی را واژگونه ارائه می‌دهند، گفت: به جای اینکه اساس امر به معروف و نهی از منکر را اصلاح و اعتلای نظام تدبیر و تصمیم گیری اساسی کشور قرار دهند، سطح خرد را مبنا قرار می‌دهند و شاهد هستیم خصوصا در این چند ساله اخیر، در پیش گرفتن این شیوه امر به معروف و نهی از منکر، بعضا با برخی روش‌های به کلی غیر انسانی و ضد اسلامی همراه شده و باید امیدوار باشیم با برجسته کردن مساله توسعه و دورنگری و مقدم دانستن مصالح جمعی و آینده نگرانه به مصالح کوته نگرانه فردی بتوانیم راه نجاتی باز کنیم.
این اقتصاددان با بیان اینکه دغدغه اصلی در جمع‌هایی که نگاه‌های کوته نگرانه سطح خرد دارند، این است که می‌پرسند نرخ تورم و نرخ بهره و ارز چه می‌شود، در حالی که در تحلیل‌های سطح توسعه این‌ها برای سرنوشت سازی کشور معلول هستند، یادآور شد: استاد فقید، امیرحسین جهانبگلو، اولین کتاب در زمینه آینده شناسی به شیوه مدرن را به زبان فارسی بالغ بر هفتاد سال پیش منتشر کرد، اما برای حکومتی که داعیه‌های دینی دارد، با ورود از دریچه دین هم ما باید بفهمیم و بفهمانیم که اولویت با دورنگری است. از این زاویه به اندیشه‌های آیت الله شهید، دکتر بهشتی هم که مراجعه کنیم خواهیم دید که ایشان می‌فرمایند یکی از مهمترین شاقول‌های سنجش اعتبار دین داری افراد و جوامع، بعد از رعایت میزان انصاف، میزان دورنگر بودن آنها است.
غم انگیز است که نظام تبلیغات رسمی مروج اندیشه‌هایی است که کرکره عقل و دورنگری را به نام دین پایین می‌آورند
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد تاکید کرد: بسیار غم انگیز است که نظام تبلیغات رسمی و رسانه‌های کلیدی کشور، به جای اینکه مروج آموزه‌های امثال شهید بهشتی باشند، مروج کسانی هستند که به نام دین ترجیح می‌دهند کرکره عقل، انصاف و دورنگری پایین بیاید. در این چارچوب همه چیز بر محور شخص پرستی و استمرار نظم اجتماعی قائم به شخص که ضد توسعه ای‌ترین و مخرب‌ترین نظم اجتماعی است که بشر در طول تاریخش تجربه کرده قرار می‌گیرد و این نظم با خشونت ورزی‌های غیرانسانی و ضد انسانی و سلطه مناسبات مبتنی بر ستیز و حذف برای دسترسی به رانت‌های ضد توسعه‌ای استوار است.
باید انصاف، علم، عقل و آینده نگری را ترکیب کنیم
مومنی اضافه کرد: وقتی از دریچه دین، آن طور که امثال بهشتی، مطهری، آقا موسی صدر، طالقانی، آقامحمدباقر صدر و باهنر و از این قبیل نگاه می‌کردند، می‌بینیم، علم و عقل و اخلاق در خدمت تمدن سازی قرار می‌گیرد و آینده نگری، زیر بنای تمدن سازی است. اگرصادقانه بخواهیم تمدنی براساس آرمانهایمان بنا کنیم، باید انصاف، علم، عقل و آینده نگری را ترکیب کنیم. این شیوه هم مورد رضایت خداوند است و هم با مصالح توسعه همراستایی کامل دارد.
تلاش‌های حکومتگران برای ارائه چشم انداز از اقتصاد ایران، همراه با سلطه رویه‌های کوته نگرانه است
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه باید بالاترین سطح از انتظاراتمان را به اصلاح شیوه‌های اداره کشور معطوف کنیم، گفت: ما با کمال تاسف شاهد هستیم که در سطوح تصمیم گیری‌های کلیدی و اساسی کشور، رویه‌هایی مشاهده می‌شود که نسبتی با دورنگری، توسعه، علم محوری و اخلاق محوری ندارد. مشاهده تلاش‌های چند روزه اخیر حکومتگران برای ارائه چشم انداز امیدوارکننده از اقتصاد ایران در سال جدید، سلطه رویه‌های کوته نگرانه را نشان می‌دهد.
مطالب اقتصادی به نام رئیس جمهور منتشر می‌شود که از هیچ نظر، هیچ نوع برازندگی ندارد
مشاوران رئیس جمهور، الفبای علم اقتصاد و توسعه را هم نمی‌دانند
وی توضیح داد: ما متوجه می‌شویم که آقای رئیس جمهور، صلاحیت تخصصی علمی در حیطه اقتصاد ندارند، ایشان می‌توانند در قله حسن نیت باشند، اما در عین حال مطالبی به نام ایشان منتشر می‌شود که از هیچ نظر، هیچ نوع برازندگی ندارد. می‌توانیم حمل بر این کنیم که این کار با نیت خیر انجام می‌شود و مثلا می‌خواهند برای جامعه روحیه ایجاد کنند، اما اگر این روحیه بخشی مابه‌ازاء عینی نداشته باشد، مشروعیت سوز می‌شود و ضد خود عمل می‌کند. این اقدام مانند پاشیدن نمک روی زخم است. توئیتی از طرف آقای رئیس جمهور منتشر کرده اند که رشد اقتصادی چنین و چنان است! این مطلب منتشر شده نشان می‌دهد آن‌هایی که به ایشان مشاوره می‌دهند، الفبای علم اقتصاد و توسعه را هم نمی‌دانند؛ چرا که آنچه که عنصر حیاتی است و با سرنوشت سازی، رشد‌های اقتصادی را معنی دار می‌کند، کیفیت رشد است و نه اندازه آن!
وی اظهارداشت: با این توجیه که ایشان آگاهی تخصصی ندارند و به کسانی اعتماد کرده اند که آنها هم دستکم ناآگاهانه، و انشالله فراتر از آن نباشد، عمل می‌کنند، اما انتظاراتمان از افرادی مانند سخنگوی دولت و از آن مهمتر سخنگوی اقتصادی دولت بیشتر است. در نخستین گفت و گوی اقتصادی سخنگوی محترم دولت با جامعه، ملاحظات و نکته‌هایی را مشاهده می‌کنیم که به ما می‌گوید صد رحمت به آقای رئیس جمهور!
این الگوی تعامل با مردم، نسبتی با توسعه، علم و اخلاق ندارد
اعلام اینکه ایران در حال ورود به مدار رونق اقتصادی است، بسیار مایه شگفتی بود!
مومنی افزود: آنچه که با نهایت مهر و شفقت می‌توانیم با این عزیزان در میان بگذاریم این است که این الگوی تعامل با مردم از ناحیه حکومت نسبتی با توسعه و همچنین علم و اخلاق ندارد. این مساله بسیار شگفت انگیزی است که سخنگوی گرامی دولت در سخنان اخیر خود، عنوان کرده است که ایران در حال ورود به مدار رونق اقتصادی است! حقیقتا این اظهارات برای من بسیار مایه شگفتی بود! اگر ایشان حتی گزارش‌های رسمی منتشر شده طی چند وقت اخیر را ملاحظه می‌کردند حتما از این شیوه تعامل با اصحاب رسانه و از طریق آن با جامعه، تجدید نظر می‌کردند.
این شیوه گفتگو با مردم، با واقعیت و صدق ورزی و شفافیت فاصله زیادی دارد
این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه این شیوه گفتگو با مردم از هر زاویه‌ای که نگاه شود، مبتنی بر تعامل سازنده میان حکومت و مردم نیست، خاطرنشان کرد: شاقول‌های این شیوه گفتگو با مردم، پراشکال است و همان قدر که به غایت نسبتی دور با ملاحظات سطح توسعه دارد، از واقعیت، واقع بینی، صدق ورزی و شفافیت با جامعه هم فاصله زیادی دارد و نسبت بایسته‌ای را به نمایش نمی‌گذارد. ایشان در فرمایشات خود در توجیه وضعیت فعلی، درباره بهبود در فضای کسب و کار، سرمایه گذاری و رشد اقتصادی سخن گفته اند. باعث تاسف است که به این عزیزان گوشزد کنیم که ادعای آقای سخنگو درباره با کیفیت بودن این رشد، به صرف اینکه یک ادعا از سوی ایشان است، پذیرفته نمی‌شود. آقای سخنگو باید منطق‌هایی را ارائه کنند که اگر قرار باشد اعتبار علمی داشته باشند، حتما باید مبتنی بر شواهد قابل اعتنا و معتبر باشد.
رشد اقتصادی بی کیفیت، مضمون کاملا ضدتوسعه‌ای دارد
مومنی توضیح داد: در آغاز دوره کارشناسی در رشته اقتصاد، جزء اولین مسائلی که برای یک دانشجو در آموزش توسعه مطرح می‌شود، این است که رشد اقتصادی ممکن است در سطوح بالایی اتفاق بیفتد، اما به واسطه بی کیفیت بودن، مضمون کاملا ضدتوسعه‌ای داشته باشد. این‌ها نکته‌هایی بسیار ابتدایی است. کسی که در مقام امین دولت می‌خواهد با مردم از موضع حکومت صحبت کند، حتما باید به این مسائل توجه داشته باشد. آنچه که مساله را به مراتب تلخ‌تر می‌کند، این است که ایشان در اولین صحبت در سال جدید، ابتدا شروع به بد و بیراه گفتن به دولت قبلی می‌کند!
برازنده نیست در سال پایانی دولت، همچنان به دولت قبل خرده بگیرید
در این شیوه خرده گرفتن هم انواع تناقضات اخلاقی و علمی وجود دارد
به گفته این استاد دانشگاه؛ برای کسی که الفبای سیاست را هم بداند، برازنده نیست در دولتی که در آستانه پایان کار خود قرار گرفته، همچنان به دولت قبلی خرده بگیرد و در این شیوه خرده گرفتن هم انواع اشکالات و تناقضات اخلاقی و علمی هم وجود دارد. ایشان با شعف و شادمانی گفته اند مجموع رشدی که ما در این دولت ایجاد کردیم، به حدود ۱۲درصد رسیده در حالی که رشد اقتصادی در دهه ۹۰ فاجعه آمیز بوده است! شیوه ارائه آمار و اطلاعاتشان را ببینید!
رشد اقتصادی که فقط در۱۳۹۵ دولت قبل ایجاد کرد، از مجموع رشد سه ساله دولت فعلی بیشتر بود
تورم سه ساله اول دولت قبل را با تورم سه ساله اول این دولت مقایسه کنید!
بد و بیراه می‌گویید، اما در سه سالی که از عمر دولتتان می‌گذرد، همچنان برنامه همان دولت را تمدید کردید!
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد گفت: اگر شما می‌خواهید به این شیوه برخورد کنید، انصاف داشته باشید و بگویید رشد اقتصادی که در یک سال ۱۳۹۵ دولت قبلی ایجاد کرد، از مجموع رشد سه ساله شما بیشتر بوده است. نمی‌شود که یک بام و دو هوا! اینکه این قدر مشعوف می‌شوید و آنچنان تکرار می‌کنید که ما در مسیر تورم کاهنده قرار گرفته ایم، می‌گویم اگر واقعا مساله رعایت علم و اخلاق است، تورم سه ساله اول دولت قبل را با تورم سه ساله اول این دولت مقایسه کنید! اگر چنین مقایسه‌هایی صورت گیرد، به جز اینکه دور بودن از علم و اخلاق در رویه‌های کوته نگرانه بر ملا می‌شود، این است که سیاستتان مبنی بر اینکه هنوز هم در پایان کارتان می‌گویید هر چه فریاد دارید بر سر دولت قبل بزنید، رنگ می‌بازد! این چه دولتی است که شما همه بد و بیراه‌ها را به او می‌گویید، اما در کل سه سالی که از عمر دولتتان می‌گذرد، همچنان برنامه همان دولت را تمدید کردید! این رویه‌ها حتی در حد یک انسان متخلق هم نیست، چه رسد به اینکه بخواهد از موضع نماینده حکومت با مردمش صحبت کند!
مومنی گفت: با کمال مهر و شفقت به آقای سخنگوی محترم عرض می‌کنم که چقدر خوب بود که مقداری هم گزارش‌های دیگری که در ساختاری در درون حکومت منتشر می‌شود را هم می‌خوانیدید! اگر ذره‌ای انصاف در اینکه می‌گویید ما کولاک کرده و در حال ورود به دوره رونق هستیم و تمام عوارض کار‌های دولت قبل را کنار زده ایم، باشد، باید پرسید کل ماجرای کارنامه اقتصادی ایران در دولت قبلی، فقط محصول کار خودشان بود؟! و در دوره آنها شوک‌های برون زا و استکبار جهانی و مانع تراشی خارجی‌ها و خروج ترامپ از برجام وجود نداشت و فقط کار‌ها مختص به سیاست‌های قوه مجریه بود!
اگر ساختار قدرت اظهارات سطحی و بی کیفیت سخنگو را باور کند، باب اصلاح بسته می‌شود
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه مگر شما نمی‌دانید که بخش بزرگی از آنچه که سرنوشت ایران را رقم می‌زند، از حیطه‌های اختیارات قوه مجریه خارج است و واقعا باید به شما این موارد را گوشزد کرد!، ادامه داد: آنچه که از همه تکان دهنده‌تر است این است که که اگر خدای نکرده اظهارات سطحی و بی کیفیت آقای سخنگو، مورد باور ساختار قدرت قرار گیرد، باب اصلاح بسته می‌شود.
رشدی که حاصل شده هیچ نسبتی با کیفیت سطح توسعه ندارد
بخش بزرگی از مقدرات اقتصادی ایران در چارچوب منافع مافیاها رقم می‌خورد
مومنی اظهارداشت: آقای سخنگو ادعا کرده اند رشدی که در ۱۴۰۲ رقم زدیم، رشد باکیفیتی بوده است. به ایشان عرض می‌کنم کاش گزارش پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران که تا ۱۱ ماهه سال گذشته را پوشش می‌داده و در اسفند ۱۴۰۲ توسط مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد را مطالعه می‌کردید. به صراحت آمده که در بهمن ۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به بهمن ۱۴۰۱، با کاهش ۱.۹ درصدی در تولید و کاهش ۳.۴ درصدی در فروش روبرو بوده که نشان می‌دهد رشدی که حاصل شده هیچ نسبت قابل اعتنایی با کیفیت سطح توسعه ندارد. براساس این گزارش، در برخی رشته فعالیت‌های کلیدی صنعتی، سقوط از این میانگین بسیار بیشتر بوده است. وقتی بخواهیم از مقام توصیف فراتر رویم و تحلیل کنیم، متوجه می‌شویم که بخش بزرگی از مقدرات اقتصادی ایران در چارچوب منافع مافیاها، از جمله مافیای واردات، رباخوارها، سوداگران و از این قبیل رقم می‌خورد.
سخنگوی اقتصادی دولت، بدیهی‌ترین واقعیت‌ها را هم قربانی بیان اظهارات بی کیفیت کرد
این اقتصاددان توضیح داد: در صفحه اول همین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده که در همین دوره یک ساله، شاخص تولید خودرو و قطعات کاهش ۱۶.۴درصدی را تجربه کرد و فروش هم کاهش ۱۲.۱ درصدی را نشان داده است. اگر وارد تحلیل این آمار شویم، شرایط آنومیک، ضد توسعه‌ای و منطبق با منافع مافیاها در این بستر نهادی که دولت گرامی هم به سهم خود در آن نقش دارد، بهتر آشکار می‌شود. این گزارش مرکز پژوهش‌ها، نشان می‌دهد به موازات ضربات مهلکی که بخش‌های مولد صنعتی در اقتصاد ایران تجربه می‌کنند، ما شاهد تعمیق مناسبات رانتی و خام فروشانه هم هستیم. در دوره‌ای که تولید به این شکل سقوط کرده، رشته فعالیت‌های رانتی – معدنی، مانند فعالیت‌های شیمیایی به جز دارو، که در دارو هم جای تاملات بسیاری وجود دارد، رشد ۱۰.۶ درصدی در تولید و رشد ۱.۳ درصدی در فروش را داشته اند. اما همزمان با آن، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی رشد ۵۹.۳ درصدی را تجربه کرده است. این ارقام از ۱۰ زاویه نشان می‌دهد که سخنگوی گرامی یا توجه بایسته به معنای رشد با کیفیت ندارند با آنچنان دلشان برای ایجاد امید در دل مخاطبان می‌تپد که حاضرند بدیهی‌ترین واقعیت‌ها را هم قربانی بیان اظهارات بی کیفیت کنند.
تناقض گویی در آمار برای جامعه‌ای با ۱۵میلیون تحصیل کرده دانشگاهی، شرم آور است
مومنی اضافه کرد: براساس این تصورات خام، نادرست و تبلیغات توخالی است که آقای رئیس جمهور در توئیتی اعلام کرده: ملت عزیز، رشد اقتصادی در مجموع در ۱۴۰۲ براساس برآورد‌های مرکز آمار حداقل ۶ درصد خواهد بود و اکنون سه سال متوالی است که کشور رشد بالای ۵ درصد را تجربه می‌کند! یعنی ما اینجا با مشکل چهار عمل اصلی هم روبرو هستیم! آقای سخنگو می‌گویند کل رشد سه ساله ۱۲.۶ درصد بوده، در این توئیت بالای ۱۵ درصد گفته می‌شود! چقدر تلخ، غم انگیز و شرم آور است برای کشوری که حدود ۱۵میلیون نفر از جمعیتش تحصیلات دانشگاهی را تجربه کردند اینگونه اطلاعات ارائه شود! ضمن اینکه در این توئیت رئیس جمهور، صحبت آقای سخنگو هم تکرار می‌شود که در دهه ۹۰، میانگین رشد اقتصادی کمتر از یک درصد بود.
مراقب باشید ذوق مرگ نشوید؛ این رشد بسیار بی کیفیت‌تر از رشد اقتصادی در دولت قبل است
این اقتصاددان با بیان اینکه اگر می‌خواهید گزارش تطبیقی دهید، وقتی برای آن دولت، دوره ۱۰ ساله را درنظر می‌گیرید، برای خودتان هم باید داده هایتان مبتنی بر دوره ۱۰ ساله باشد، ادامه داد: از آن مهمتر این است که اگر می‌خواهید سالانه هم مقایسه کنید، رشد اقتصادی که آنها در ۱۳۹۵ تجربه کردند، از کل رشد اقتصادی دوره شما هم بیشتر بوده است. چرا آن رشد را در آن زمان گرامی نداشتیم! چون آن رشد بی کیفیت بود. اکنون نیز به شما می‌گوییم مراقب باشید ذوق مرگ نشوید، چرا که این رشد بسیار بی کیفیت‌تر از آن رشد است.
مواجهه وزارت اقتصاد و دولت با فضای کسب و کار و بهبود آن، از اساس کوته نگرانه، نمایشی و ضدتوسعه‌ای است
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد افزود: آقای سخنگوی گرامی مطرح کرده که ما در این دولت در فضای کسب و کار کولاک کردیم، در جای خود برای ایشان مفصل در نشست‌های عمومی و بعضی نشست‌های خصوصی توضیح دادم که شیوه مواجهه وزارت اقتصاد و کل دولت با مساله فضای کسب و کار و بهبود آن، از اساس کوته نگرانه، نمایشی و ضدتوسعه‌ای است. مولفه‌های اصلی بسترساز احساس بهبود فضای کسب و کار در این دولت به شیوه مخرب‌تر از دولت‌های دیگر پیش می‌رود، اما اقدامات کاملا نمایشی در اولویت قرار گرفته و نام آن را بهبود فضای کسب و کار گذاشته اند.
به صلاح دولت و کشور است که سخنگو حرف با مبنا بزند
امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۲ به مقدار قابل توجهی نامناسب‌تر و بدتر از سال قبل شده
وی با تاکید بر اینکه به صلاح شخص سخنگو، دولت، حکومت و کشور است که سخنگو حرف با مبنا بزند، به ضرورت توجه به نکات کلیدی گزارش «پایش امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۱» که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس در اسفند ۱۴۰۲ منتشر شده اشاره کرد و یادآورشد: در صفحه هشت این گزارش آمده که ارزیابی امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد امنیت سرمایه گذاری در این سال به مقدار قابل توجهی نامناسب‌تر و بدتر شده است. شما کجا بهبود فضای کسب و کار ایجاد کردید! با شوک درمانی‌های پیاپی این بهبود حاصل شده یا با افزایش وحشتناک نرخ بهره اوضاع بهتر شده و چشم انداز امیدبخش‌تر برای سرمایه گذاری تولیدی در کشور ایجاد کرده است!
«عملکرد نامناسب دولت» اولین و نامناسب‌ترین عنصر در احساس ناامنی برای سرمایه گذاری تولیدی است
مومنی ادامه داد: این گزارش کوتاه، می‌گوید سال ۱۴۰۰، «عملکرد نامناسب دولت» اولین و نامناسب‌ترین عنصر در عناصر شکل دهنده احساس ناامنی برای سرمایه گذاری تولیدی بوده است. با این حال همچنان این‌ها می‌گویند ما از فرط خوشی به این حال افتادیم! اما از دیدگاه بازیگران اصلی سرمایه گذاری تولیدی در ایران، بدترین وضعیت را عملکرد خود دولت ایجاد کرده است! این که ارزیابی حزب مخالف شما یا استکبار نیست!
فضا را برای سرمایه گذاران تولیدی ناامن‌تر کرده اید و باید خود را اصلاح کنید
وی با بیان اینکه این گزارش، دومین عاملی که در سال ۱۴۰۰ احساس ناامنی القا کرده را بی ثباتی اقتصاد کلان و سومین عامل را عملکرد نامناسب دولت در زمینه شفافیت و سلامت اداری دانسته، گفت: ببینید این دولت با خود و مردم ما چه می‌کند! باید انصاف داشت و کشور را دوست داشت و به ادب مسلمانی، راستگو باشیم. در حالی که این سه عامل در ۱۴۰۰، بدترین عوامل بوده، در سال ۱۴۰۱ رتبه اول در این زمینه همچنان «عملکرد نامناسب دولت» عنوان شده و «بحران در تعریف و تضمین امنیت حقوق مالکیت» تبدیل به رتبه دوم شده که نشان می‌دهد شما فضا را برای سرمایه گذاران تولیدی ناامن‌تر کرده اید و باید خود را اصلاح کنید. اینکه خودتان مرتب از خودتان تعریف می‌کنید، را حمل بر صحت می‌کنیم و می‌گوییم انشالله می‌خواهید روحیه مردم از بین نرود، اما باید بدانید روحیه مردم زمانی خیلی شدید از بین می‌رود که احساس کنند این حرف‌ها توخالی است.
غم انگیز است که باورپذیرنبودن سخنانشان نزد مردم، اهمیتی برای دولتی‌ها ندارد
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با بیان اینکه تلخ‌تر و غم انگیزتر این است که آنها کاری به این ندارند که مردم این سخنان را باور می‌کنند یا نه، علت سوم احصا شده در پژوهش مرکز پژوهش‌های مجلس برای احساس ناامنی برای سرمایه گذاری تولیدی را ثبات اقتصاد کلان برشمرد و تصریح کرد: از زمانی که روی کار آمدید همیشه حرفتان وارد کردن شوک به قیمت‌های کلیدی بوده است و هر بار فاجعه‌های بزرگ انسانی، اجتماعی و محیط زیستی پدیدار کردید، این فاجعه‌ها نمی‌خواهد برایتان عبرت آموز باشد! باز می‌خواهید در چشم مردم نگاه کنید و بگویید ما زیادی خوبیم! در حالی که گزارش‌های رسمی که خود حکومت منتشر می‌کند هم مغایرت کامل با این ادعا‌ها دارد.
باید بر احوال این قوم گریست …
مومنی اظهارداشت: اگر واقعا به این سخنانی که مطرح کرده اید، باور دارید باید بر احوال این قوم گریست که حکومتگرانش تصور کنند در حالی که امنیت حقوق مالکیت و ثبات اقتصاد کلان و فساد و ناکارآمدی را در ابعاد غیرقابل باوری افزایش داده‌اند احساسشان این است که ما فضای کسب و کار را مساعد کرده‌ایم! این ادعا‌ها بسیار تلخ و به دور از واقعیت است. برای اینکه روحیه حکومتگران گرامی خراب نشود، فقط به گزارش‌های رسمی استناد می‌کنم که بنا به تعریف، خوشبینانه‌ترین و محافظه کارانه‌ترین برآورد‌ها را از واقعیت ارائه می‌دهند. اگر بخواهیم کمی وارد مقولات تحلیلی شویم و واقعیت‌های محرز شده و مشاهده شده را مورد توجه قرار دهیم که نمی‌شود اینگونه سخن گفت!
نمی‌توانید درک کنید که دولت قبل، چه کارنامه‌ای از احمدی نژاد تحویل گرفته بود؟!
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی اضافه کرد: شما که تا این میزان به نقش آفرینی دولت در قبلی طرز عمل خودتان وقوف پیدا کرده‌اید، نمی‌توانید درک کنید که آن دولت چه کارنامه‌ای از احمدی نژاد تحویل گرفته بود! اگر چیز‌هایی را درباره خودتان می‌فهمید درباره دولت قبل نیز متوجه باشید! بساطی که احمدی نژاد برپا کرده بود از نظر عمق بخشی به فساد، عمق بخشی بی سابقه در تاریخ اقتصادی ایران نسبت به تخریب محیط زیست، عمق بخشی کم سابقه به فلاکت و عمق بخشی بی سابقه به وابستگی‌های ذلت آور به دنیای خارج را نمی‌دانید! اگر هر کس نداند سخنگوی دولت که در زمان احمدی نژاد در مرکز پژوهش‌های مجلس حضور داشت نمی‌تواند ادعا کند این مسائل را نمی‌داند! گزارش اینکه احمدی نژاد ارزبری هر واحد جی. دی. پی. را در ایران در عرض ۸ سال ۵ برابر و سریع‌ترین و بی‌سابقه‌ترین تعمیق وابستگی ذلت آور به دنیای خارج را به اقتصاد ایران تحمیل کرد در زمانی منتشر شد که ایشان در این مرکز مسئولیت داشت و خود گزارش‌هایی در این زمینه تهیه کرده است. این شیوه مواجهه با دولت قبل بسیار به دور از ادب علمی، اخلاقی و انصاف است.
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد تاکید کرد: اگر افرادی باشند که از سطح بالاتری با نگرش استراتژیک به ایشان و امثال او مشورت دهند، باید به آنها بگویند این شیوه شائبه جدی تجزیه طلبی را نیز به همراه دارد. شما به گونه‌ای صحبت می‌کنید که گویا دولت قبل متعلق به رژیم دیگری بوده است! واقعا درک نمی‌کنید که آنچه که در دولت قبل هم اتفاق افتاده جزء کارنامه جمهوری اسلامی محسوب می‌شود!
برای نقد کردن آن دولت هزینه دادم، اما شما روی آن دولت را در حرکت به سمت اضمحلال سفید کردید
این اقتصاددان ادامه داد: نمی‌گویم از آنها تعریف کنید، من هم در دولت قبل به جز حدود۱۷۰ مقاله، سخنرانی و مصاحبه، دو کتاب در زمینه مسیر خطرناک رو به انحطاطی که به خاطر خطا‌های سیاست گذاری در آن دوره اتفاق افتاده است، منتشر کردم. من برای نقد کردن آن دولت هزینه دادم، اما اکنون به شما می‌گویم شما روی آن دولت را سفید کردید در تخریب و تشدید سرعت حرکت به سمت اضمحلال. این‌ها مسائلی است که باید با نهایت مهر و شفقت طرح کنیم. صادقانه بگویید آنها چه کار‌هایی می‌کردند که شما نمی‌کنید! اگر تخریب‌ها را با دامن زدن به مناسبات عدم شفافیت که بسترساز فساد است انجام دادند و با وارد کردن شوک‌های پی در پی به قیمت‌های کلیدی، این اقدامات را انجام دادند شما کدام یک را انجام ندادید!
فکر می‌کنید اگر اقتصاد را ربوی‌تر و دلال سالاری و واردکننده سالاری را تشدید کنید عدالت اجتماعی حاصل می‌شود!
مومنی با بیان اینکه شما که ادعای مسلمانی تان خیلی بیشتر از آن قبلی‌ها است، یادآورشد: سال گذشته یک شبه ۷ درصد به شیوه خاصی نرخ بهره را از سوی مقام رسمی پولی کشور بالا بردید! آیا این با مناسباتی که در قرآن درباره ربا و کارکردهایش مطرح می‌شود همخوانی دارد؟! آیا اصول شما این است که اقتصاد ربوی‌تر شود! فکر می‌کنید اگر اقتصاد را ربوی‌تر و دلال سالاری و واردکننده سالاری را تشدید کنید عدالت اجتماعی حاصل می‌شود!
افتضاحتر از قبلی ها…
وی پرسید: صادقانه و کارشناسانه به ما بگویید اینکه می‌گویید نسبت به قبلی‌ها متفاوت هستید به چه علت است! با ضریب بالای ۹۰ درصد همه آن اقدامات را به شکل بدتری انجام می‌دهید! در عرصه سیاست اقتصادی این چنین است و در زمینه‌های دیگر نیز به عنوان یک شهروند می‌گویم شما افتضاحتر از قبلی‌ها عمل کردید.
حدود ۷۵ درصد وام‌هایی که این بانک‌ها ارائه می‌دهند، به زیرمجموعه‌های خود است
این اقتصاددان به پژوهش مستقلی که درباره گشاد دستی بانک‌های خصوصی انجام شده اشاره کرد و با بیان اینکه این بانک‌ها نه تنها سپرده‌های مردم را حبس، بلکه حبس ظالمانه می‌کنند، گفت: در حالی که یکی از حادترین بحران‌های بخش تولیدی ما دسترسی به سرمایه در گردش است، به طور متوسط حدود ۷۵ درصد وام‌هایی که این بانک‌ها ارائه می‌دهند، به زیرمجموعه‌های خود است؛ چرا این دولت در برابر این مسائل سکوت می‌کند! چرا با اینکه مرکز پژوهش‌های مجلس رسما در گزارشی عنوان کرده که نزدیک به دو – سوم ایام سال گذشته، بیش از ۵۰ درصد رشد پایه پولی فقط مربوط به طرز عمل بانک [..]می‌شده، این دولت سکوت می‌کند؟!
بساطی که یک بانک ایجاد کرده را که نمی‌توانید به استکبار جهانی نسبت دهید
با تورم جهانی یک رقمی، تورم بالای ۴۰ درصد رمز موفقیت تلقی می‌شود!
وی تاکید کرد: بساطی که یک بانک ایجاد کرده را که نمی‌توانید به استکبار جهانی نسبت دهید! این را به دولت قبل نیز نمی‌توانید نسبت دهید چرا که شما وقتی روی کار آمدید ادعا‌هایی کردید و گفتید تمام سیاست‌های مخرب دولت قبل را اصلاح می‌کنید! شما که در حال شدت دادن به همه آن سیاست‌ها هستید! آقای سخنگو می‌گوید برنامه مشترک رونق تولید و مهار تورم را در سال ۱۴۰۲ اجرا کرده‌ایم که در بهبود وضعیت نقش داشته است! باید گفت زبان در این زمینه قاصر است! گزارش تولید را با استناد به داده‌های مرکز پژوهش‌های مجلس ببینید! در حالی که میانگین جهانی تورم تقریباً یک رقمی است تورم بالای ۴۰ درصد به عنوان رمز موفقیت مطرح می‌شود!
متوسط نرخ بهره برای تولید کننده‌های ایران حدود ۵ برابر بهای تمام شده پول برای تولیدکنندگان دنیا است
مومنی خاطرشان کرد: گزارش‌های رسمی تان می‌گوید به طور متوسط نرخ بهره برای تولید کننده‌های ایران حدود ۵ برابر بهای تمام شده پول برای تولیدکنندگان دنیا است! شما آیا با این ارقام چشم انداز امیدبخش‌تر ایجاد کرده‌اید! اینکه به گواه گزارش‌های رسمی و بین‌المللی هم گستره و عمق فساد افزایش پیدا کرده و هم نابرابری‌های شکنندگی آور و سقوط کیفیت محیط زیست در این دولت نجومی شده است، جای چنین ادعا‌هایی را باقی می‌گذارند! کمی با مبنا با یکدیگر صحبت کنیم!
درباره تناقض‌های گفتگوی ۱۴فروردین سخنگوی اقتصادی دولت می‌شود یک ساعت صحبت کرد!
این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با یادآوری این ضرورت که برای اصلاح باید تقدم امر سیاسی را مد نظر داشت، گفت: اگر دولت بخواهد این شیوه تنظیم رابطه با مردم را در حیطه اقتصاد در سال ۱۴۰۳ هم ادامه دهد و همچنان در سال پایانی این دولت هم عنوان کند هرچه فریاد دارید بر سر دولتی قبل بزنید و عدم شفافیت‌ها و تناقضگویی‌ها بیشتر شود، به صلاح هیچکس نیست. تنها گوشه‌هایی از این نکات را مطرح می‌کنم؛ چرا که شخصا تلخ و غم انگیز است که بگویم یک مقام رسمی اظهاراتش تا این میزان سست بنیاد و پرتناقض است! نخواستم وارد جزئیات آن شوم و تنها گفتگوی روز چهاردهم فروردین آقای سخنگو را مبنا قرار دادم. تنها درباره تناقض‌های این گفتگو می‌شود یک ساعت صحبت کرد.
تناقض در ارائه آمار سرمایه گذاری در بخش نفت؟!
مومنی توضیح داد: اصلا نمی‌خواهم وارد این فضا شوم، اما این نمونه‌ای است تا بگوییم به جای اینکه در اسارت عملکرد دولت قبل خود را بدانید حداقل یک سیستم برای پایش خود بگذارید و دست کم حرف زدنهایتان را درست کنید. ایشان فرموده‌اند ما رکورد جذب سرمایه خارجی را زده‌ایم! باید به ایشان گفت این‌ها منطق رفتاری دارد. کدام یک از عناصر جاذبه ایجاد کن را بهبود بخشیده‌اید! تناقض‌ها را ببینید همین آقای سخنگو در هشتم اسفند ۱۴۰۲ رقم سرمایه‌گذاری خارجی در بخش نفت را حدود ۴.۸ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت از این نظر بخش نفت نسبت به دیگر بخش‌هایی که جذب سرمایه‌گذاری خارجی کردند شاگرد اول بوده است! اما در ۱۴ فروردین ۱۴۰۳ می‌گوید سهم بخش نفت از کل سرمایه خارجی جذب شده یک و نیم درصد است! اگر این ۱.۵ درصد درست باشد به معنی این است که کل سرمایه خارجی جذب شده در بخش نفت حدود ۸۲ میلیون دلار است یعنی زیر ۱۰۰ میلیون دلار؟ فاصله زمانی این دو اظهار نظر را مقابل چشم خود بیاورید!
تناقض گویی نسبت به میزان سرمایه گذاری روسیه در بخش نفت ایران؟!
با این طرز عملتان شبهه‌ها درباره امتیازات غیرمتعارف و غیرشفاف به روسیه را تقویت می‌کنید
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد یادآور شد: سال گذشته وزیر نفت اعلام کرد ما فقط با روس‌ها حدود ۴۰ میلیارد دلار قرارداد برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت بسته‌ایم! طول و عرض و ابعاد تناقض‌ها را ببینید، اما آقای سخنگو در سخنرانی ۱۴ فروردین عنوان کرده است که جایگاه روسیه در میان سه سرمایه‌گذار اصلی خارجی در ایران نیز قرار ندارد! نمی‌خواهم شبهه ناک صحبت کنم می‌دانید تا چه میزان حرف‌هایی درباره امتیازات غیرمتعارف و غیرشفافی که به روس‌ها داده شده مطرح می‌شود! شما با این طرز عملتان این شبهه‌ها را تقویت می‌کنید و تقویت این شبهه‌ها اصلا به نفع کشور نیست.
مومنی ادامه داد: ایشان برای اینکه کیفیت رشد را مقداری توضیح دهد عنوان کرده که در جذب سرمایه خارجی ۷۴ درصد کل سرمایه جذب شده در بخش صنعت است! شرافتمندانه و صادقانه جزئیاتش را برای ما اعلام کنید. اگر روی سایت وزارت صمت برویم و ببینیم مثلا بیشترین سرمایه خارجی ما توسط شهروندان چه کشوری و در چه رشته‌های بی‌کیفیتی استوار شده بود خوب نیست!
به جای اظهارات بی مبنا و پرتناقض، روند رو به اضمحلال شاخص رابطه مبادله را اصلاح کنید
وی با تاکید بر اینکه اگر آقای سخنگو بخواهد با خود، مردم و مقامات بالا دست و پایین دست خود صادق باشد، باید به استاندارد‌های سطح توسعه بازگردد و بگوید با همه این کولاک‌هایی که کرده‌اند بر اساس ادعا‌هایی که دارند آیا رتبه ما در دنیا از نظر شاخص رابطه مبادله که منعکس کننده توان رقابت و توان مقاومت ما در نظام جهانی است به کجا‌ها رسیده، گفت: به جای اینکه این وقت گرامی و پر ارزش را صرف گفتن این اظهارات بی مبنا، پرتناقض و شبهه ناک کنید بر این متمرکز شوید که این روند رو به اضمحلال شاخص رابطه مبادله را اصلاح کنید.
سال ۱۴۰۲ متوسط ارزش گمرکی صادرات کشور ۱۷ درصد کاهش پیدا کرد
بیشتر به سمت عمق بخشی به خام فروشی رفته‌ایم
هر میزان در این زمینه جلوتر رویم حکم پیشروی در باتلاق را دارد
این عضو هیات علمی دانشگاه تصریح کرد: رئیس گمرک که با حکم خودتان منصوب شده، می‌گوید در سال ۱۴۰۲ متوسط ارزش گمرکی صادرات کشور ۱۷ درصد نسبت به ۱۴۰۱کاهش پیدا کرده است که نشان می‌دهد ما بیشتر به سمت عمق بخشی به خام فروشی رفته‌ایم. این شیوه خام فروشی که به آن شدت بخشیده شده، فجایع زیادی پشت سر خود دارد. این در حالی است که متوسط ارزش گمرکی کالا‌های وارداتی در همین دوره ۹.۷ افزایش پیدا کرده است. از دریچه تحلیل‌های سطح توسعه این دو روند متناقض ناظر بر استمرار روند نزولی رابطه مبادله است و نشان دهنده این است که ما دقیقا در کادر الگوی سنتی – استعماری تقسیم کار جهانی عمل می‌کنیم و هر میزان در این زمینه جلوتر رویم حکم پیشروی در باتلاق را دارد.
به طرز بسیار خطرناکی در حال خطا کردن هستید
ما به بازآرایی سیستمی در ساختار نهادی خود نیازمندیم
وی تاکید کرد: با یک رویکرد دور نگرانه می‌خواهیم بگوییم شما به طرز بسیار خطرناکی در حال خطا کردن هستید و ما به یک بازآرایی سیستمی در ساختار نهادی خود از این زاویه نیاز داریم. تحت عنوان چشم انداز اقتصاد ایران در این سال می‌گویم: سالی که نکوست از بهارش پیداست! این ناتوانی به طرز وحشتناکی خطرناک در کنترل قیمت نشانه بسیار بدی است مبنی بر اینکه مناسبات استثماری علیه بخش‌های عظیمی از جمعیت که بیش ازچهار، پنجم جمعیت را در بر می‌گیرد استمرار خواهد داشت. این راه درستی نیست که عزیزان می‌روند. با هر برچسبی که این‌ها را توجیه می‌کنند توجیه کنندگان را انسان‌هایی ناسالم، ناصالح و بعضا مشکوک می‌دانم.
با دامن زدن به بازدهی فعالیت‌های سوداگرانه بازار پول و سرمایه، کشور را به ورطه‌های خطرناک می‌برند
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد اضافه کرد: آنها که افزایش چشمگیر بازدهی در فعالیت‌های سوداگرانه در بازار پول و سرمایه را دامن می‌زنند کشور را به ورطه‌های خطرناک می‌برند. کلیددار این قضیه در سال گذشته بانک مرکزی بوده است. این اقدامات را که دولت قبل نکرده و این تصمیمات را هم استکبار جهانی نگرفته است.
از شیوه برخورد سخنگوی اقتصادی دولت در ۱۴ فروردین بسیار نگران شدم
مومنی با بیان اینکه از شیوه برخورد سخنگوی اقتصادی دولت در ۱۴ فروردین بسیار نگران شدم، گفت: چرا که دیدم ایشان نگران این روند‌های رو به گسترش تعمیق فساد نیست. این‌ها متغیر‌های کلیدی سطح توسعه است. اصلا حرفی درباره این مناسبات نابرابرساز و شدت بخشنده به پاداش‌هایی که منجر به گسترش و تعمیق نابرابری‌های ناموجه می‌شود نمی‌زند و اصلا اعتنا ندارد سویه‌ای که برای توجه به تولید اتخاذ کرده سویه‌ای غیر توسعه‌ای و ضد توسعه‌ای است. با این شیوه‌ای که آقای رئیس جمهور با آن سخن گفت و واقعا از همه بدتر سخنگوی اقتصادی، دولت نمک به زخم می‌پاشند.
مبالغ جرایم رانندگی با چه نرخی از تورم متناسب سازی شده است؟!
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سطح درایتی که در این جهت‌گیری‌ها و اظهارات مندرج است به هیچ وجه متناسب با شرایط کنونی ایران نیست، اضافه کرد: سخنگوی دولت می‌گوید ما مبالغ جریمه رانندگی را متناسب با تورم افزایش داده ایم، اینکه افزایش تا چه میزان متناسب با نرخ رسمی اعلام شده تورم است خود یک ماجرایی بسیار تلخ و غم انگیز است و باور کردنی نیست که این چه کیفیتی از سخن گفتن است که به نام حکومت زده می‌شود! از آن تلخ‌تر و غم انگیزتر این است که آن ساختار قدرتی که متناسب کردن جرائم با نرخ تورم را می‌فهمد، چرا آن را درباره دستمزد مردم نمی‌فهمد! اگر آن را بلدید این یکی که اولویت دارد! حرف‌هایی می‌زنند که متعارف نیست، بایستگی و برازندگی هم ندارد. خیلی چیز‌های دیگر هم دارد که نمی‌خواهم درباره آنها در اولین سخنرانی سال صحبت کنم! بسیار تاسف بار است!
حکومت رابطه خود را با مردم بهبود ببخشد
حرف‌هایی که این چند روز شنیدیم رابطه حکومت و مردم را بدتر می‌کند
مومنی گفت: هیچ گامی در مسیر توسعه برداشته نمی‌شود جز اینکه ابتدا حکومت رابطه خود را با مردم بهبود ببخشد و سازوکارهایش هم روشن است. سازوکار‌های آن یقینا زدن حرف‌های بی‌پایه و کم اعتبار نیست. حرف‌هایی که این چند روز شنیدیم رابطه حکومت و مردم را بدتر می‌کند و این به صلاح تمامیت ارضی کشور و آینده امیدوار کننده آن نیست. این رویه را اصلاح کنید. آقای سخنگوی دولت حرف مردم را بلد نیست بشنود، اما آیا حرف رئیس نیروی انتظامی را نیز بلد نیست بشنود! چند روز قبل رئیس نیروی انتظامی گفت بسیار متاسفیم، اما دزدی به یک شغل تبدیل شده است. در شرایطی که واقعیت‌های جامعه اینگونه است، شما می‌گویید ما کولاک کرده‌ایم، گل کاشتیم و زیادی هم خوبیم! از فرط موفقیت نمی‌دانیم چه کنیم! این‌ها به دور از علم، انصاف و ادب است به دور از مصالح نظام ملی است. شما با این اظهارات مردم را عصبی می‌کنید و بر روی زخم آنها نمک می‌پاشید، چه کسی به شما مشورت می‌دهد!
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با بیان اینکه کاش حداقل حسن این تذکرات این باشد که عزیزان بفهمند کیفیت پشتوانه کارشناسی که مبنای حرف زدن‌های عزیزان است به هیچ وجه بایسته شرایط کنونی کشورمان نیست، اضافه کرد: از شیوه‌های مخرب دیگری که عزیزان پیش گرفته‌اند این است که می‌گویند اینکه ما چه می‌کنیم را رها کنید، ببینید اگر دولت قبلی بود اوضاع از اینکه امروز است بدتر بود! اینکه خود این اظهارات تا چه میزان مبنا دارد بماند! اما این حرف پوچ و بی‌اعتبار است.
کارشناسی که نسبت به افزایش نرخ ارز در ۱۴۰۶ هشدار داد را تنبیه کردید، اما ارقامی بیشتر از پیش بینی‌ها رخ داد!
وی ادامه داد: مهمتر این است که هم آقای رئیس جمهور و هم آقای سخنگو، شرافتمندانه از مسئولان زیر مجموعه خود بخواهند، گزارشی درباره مطلبی که مرداد ۱۴۰۰ دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه منتشر کرد، بدهند. عنوان این گزارش «برآورد بدهی‌های دولت از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۶» بود. آن کارشناس با شرفی که این گزارش را تهیه کرده و هشدار داده بود را عزیزان تنبیه کردند؛ اما می‌خواهم بگویم این گزارشی بود که در همین دولت منتشر شده بود. گزارش سازمان برنامه می‌گوید حدود سال ۱۴۰۶ اوضاع نرخ ارز بسیار فاجعه آمیز می‌شود، اما عزیزان آن او را تنبیه کردند! گفته بود در سال ۱۴۰۰ نرخ ارز به ۲۵ هزار تومان می‌رسد، شما او را تنبیه کردید در حالی که کارنامه‌ای که خودتان رقم زدید از این رقم بیشتر بود! شرم آور است! نگوییم شرم آور، بلکه بگوییم عبرت آموز است!
با سرکوب کارشناسان مستقل آبی برای این دولت، حکومت و کشور گرم نمی‌شود
این استاد اقتصاد با تاکید بر اینکه عبرت بگیرید که با سرکوب کارشناسان مستقل آبی برای این دولت، حکومت و کشور گرم نمی‌شود، اظهارداشت: در این گزارش گفته بود در پایان سال ۱۴۰۱ نرخ ارز به ۳۵ هزار تومان خواهد رسید شما که روی آن گزارش را در عمل سفید کردید و نرخ را به بالاتر از ۵۰ هزار تومان رساندید! در آن گزارش گفته بود در ۱۴۰۲ نرخ ارز حداکثر ۴۶ هزار تومان می‌شود، شما که دیدید چه کردید! این رقم‌های مشکوک بسترساز تحقق آن وعده‌های لجن است که کشور بر باد ده خواهد بود. اعداد و ارقامی را راجع به نرخ ارز توسط مقامات رسمی کشور سر زبان‌ها می‌اندازند که فاجعه ساز است! به غیر از اینکه غیر اخلاقی و شرم آور هم هست. حداقل از آن کارشناس عذرخواهی کنید و بگویید خیلی نسبت به ما خوشبین بودی که چنین برآورد‌هایی را ارائه کردی و بعد هم رویه‌هایتان را اصلاح کنید.
مومنی با بیان اینکه زدن کارشناس و بالا بردن هزینه فرصت کارشناسی صدق ورزانه به نفع کشور نیست، ادامه داد: من به آن گزارش نقد داشتم، اما نقد کارشناسی رشد دهنده است. آیا درست است که کارشناس را دچار فشار‌های معیشتی کنید آن هم در حکومتی که ادعای پیروی از علی بن ابیطالب را هم دارد؟! این که نشد!
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد گفت: شما که می‌گویید ما دولت محرومان هستیم بگویید اوضاع و احوال گوشت قرمز و جایگاه آن در سفره‌های مردم چه شده است! این‌ها را گزارش کنید مردم این‌ها را متوجه می‌شوند. با این همه واردات گوشت قرمز و با این همه تلاش‌هایی که برای توزیع از کانال‌های رسمی و زیر قیمت بازار انجام داده‌اید، چرا قیمتش از این سرسام آوری پایین نمی‌آید! برای اینکه بدانید کجا‌های کارتان ایراد دارد این‌ها دریچه‌هایی است. به سیستم کارشناسی زیر مجموعه تان بگویید شرافتمندانه گزارشی بدهند درباره اینکه وقتی ارز ترجیحی واردات کالا‌های اساسی را جهش دادید تحولاتی که بر سر قیمت مواد غذایی وارد شد، چه بود! از اینکه مرتب بگوییم دولت قبلی چنین و چنان بود چه چیزی عایدمان می‌شود؟ آن هم در حالی که شیرین کاری‌هایی می‌کنید که صد رحمت به قبلی‌ها. رکورد‌هایی که شما زده‌اید هیچ کدامشان را آنها نزدیک نشده بودند با اینکه به آنها نقد‌های جدی هم وارد بود.
به جای بازی با کلمات و آدرس دادن‌های غیرمتعارف و بی پایه، بر بنیه تولید ملی متمرکز شوید
وی با یادآوری اینکه مخاطبش بیشتر حکومت است و حد و حدود قدرت تاثیرگذاری قوه مجریه در این ساختار کنونی قدرت و میزان بنیه کارشناسانه شان نیز روشن است، افزود: صمیمانه و مشفقانه به ساختار قدرت عرض می‌کنم اگر می‌خواهید موفق شوید، به جای بازی با کلمات و آدرس دادن‌های غیرمتعارف، بی ضابطه و بی پایه، بر روی بنیه تولید ملی متمرکز شوید. این شاقول همه مولفه‌های ۱۵گانه متغیر‌های کنترلی سطح توسعه را در درون خود دارد. فاجعه ایجاد شده است.
همان‌ها که ژست ذوب بودن را می‌گیرند، بیشتر در باتلاق پس افتادگی تولید جلوتر می‌روند
مومنی در پایان گفت: مرتب سال تولید اعلام می‌شود، اما همان‌ها که ژست ذوب بودن را می‌گیرند، بیشتر در باتلاق پس افتادگی تولید جلوتر و جلوتر می‌روند. با چه شاقولی بگوییم که شما حرف گوش دهید! اوضاع بنیه تولید ملی ایران شکننده است و این یعنی تزلزل در ستون فقرات نظم اجتماعی. تا بنیه تولید ضعیف باشد، آن جامعه روی ثبات، آرامش و امنیت و کیفیت زندگی نخواهد دید. اکنون اصل فساد رها شده و با سیاست‌های مخرب اقتصادی، دائما آن را گسترش و تعمیق می‌دهند. اما زنده باد و مرده باد راه انداخته اند که اسم آن را فساد سیستمی بگذاریم یا غیرسیستمی! هر چه دلتان می‌خواهی به آن بگویید، اما چاره‌ای برای اصل آن که مذموم، قبیح، کثیف و پلید است پیدا کنید. عزیزان در سطح دعوا‌های حیدری نعمتی متوقف می‌شوند!
گروه اقتصاد و درآمد: دکتر فرشاد مومنی ضمن بیان انتقاداتی نسبت به اظهارات احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت در اولین نشست خبری خود در روز ۱۴ فروردین، تلاش‌های حکومتگران برای ارائه چشم انداز از اقتصاد ایران را همراه با سلطه رویه‌های کوته نگرانه دانست و تاکید کرد: اعلام اینکه ایران در حال ورود به مدار رونق اقتصادی است، بسیار مایه شگفتی بود. رشد اقتصادی که حاصل شده، نسبتی با توسعه ندارد. ادعای آقای سخنگو درباره با کیفیت بودن این رشد، به صرف اینکه یک ادعا از سوی ایشان است، پذیرفته نمی‌شود. این اظهارات به دور از علم، انصاف و ادب و به دور از مصالح نظام ملی است و شما در شرایط فعلی کشور، با این اظهارات مردم را عصبی می‌کنید و بر روی زخم آنها نمک می‌پاشید.
دکتر فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی که در نشست «بررسی چشم انداز اقتصاد ایران در ۱۴۰۳» سخن می‌گفت، ضمن تبریک به مناسبت آغاز سال جدید و بهار قرآن، با بیان این توضیح که در ارائه چشم انداز برای سال جاری به نگاه‌های سطح خرد نمی‌پردازد و تلاش دارد مخاطبانش را در نظام تصمیم گیری‌های اساسی کشور متوجه پدیده تمدن ساز دورنگری کند، تصریح کرد: در ارائه چشم انداز برای سال جاری، رویه‌های کوته نگرانه این است که به روند‌های ضد توسعه ای، مخرب و نگران کننده‌ای که در کشورمان وجود دارد تن دهیم. در واقع با توصیه‌های سطح خرد، مخاطبانمان را به عنصری فعال برای دامن زدن به تب کوته نگری تبدیل می‌کنیم که در چارچوب مناسبات رانتی، این کوته نگری با رفتار‌های مبتنی بر حداکثرسازی منافع فردی و قربانی کردن نفع جمعی، پیوند برقرار می‌کند.
از سر غفلت افراد را دعوت به انتخاب فعالیت‌های سوداگرانه برحسب نرخ بازدهی‌ها می‌کنند
وی ادامه داد: دیده اید که کسانی، انشالله از سر غفلت و فقدان بینش و نگرش توسعه ای، افراد را دعوت می‌کنند که بر حسب نرخ بازده فعالیت‌های سوداگرانه، از میان آنها گزینه‌ای را انتخاب کنند. این اقدام، مانند ریختن نفت و بنزین روی آتش بحران‌های خانمان سوز و مشروعیت براندازی است که از درون آن، فقر، فساد و فلاکت در بلندمدت ظاهر می‌شود. باید به سهم خود کمک کنیم و به همه مخاطبان خود، به ویژه مخاطبان در ساختار قدرت و رسانه‌هایی که هنوز منافع ملی را به منافع کثیف و پلید باندی، رانتی و کوته نگرانه ترجیح می‌دهند بگوییم، یا توصیه هایمان مبتنی بر سطح توسعه باشد، یا اینکه در این آشفته بازار کثیف رانت، ربا و فساد به این بساط دامن نزنیم.
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با بیان اینکه اگر نمی‌توانیم جامعه مان را به سمت توسعه هدایت کنیم، حداقل این است که با سکوتمان نقش آفرینی کنیم تا اوضاع از آنچه اکنون ایجاد شده، بدتر نشود، افزود: در ادبیات توسعه، عنصر گوهری برای نجات کشور را تلاش فراگیر و همگانی برای همراستا کردن منافع فردی و جمعی می‌دانند و گفته می‌شود به اعتبار تقدم وجوه نهادی نسبت به وجوه فردی، باید در رویکرد‌های آینده نگرانه، کمک کنیم اصلاح نهادی سطح توسعه در اولویت قرار گیرد و تنها در آن شرایط است که افراد در مسیر جستجوی نفع شخصی خود، حداقل کاری خلاف منافع ملی انجام نمی‌دهند. اگر ظرفیت‌ها و کیفیت نهادی ما ارتقاء یابد، افراد مغایرتی نمی‌بینند که هم منافع شخصی خود را با استاندارد‌های سطح توسعه حداکثر کنند و هم این امکان فراهم شود که جامعه هم از آن تلاش‌ها نفع ببرد.
مومنی توضیح داد: از منظر اندیشه توسعه، آدرس کلی چنین رویه هایی، برجسته کردن ضرورت و اهمیت برقراری ثبات، امنیت و مهار انگیزه‌های فرصت طلبانه رانتی، بالابردن هزینه فرصت مفت خوارگی، کنترل پیش گیرانه از فساد و محور قرار دادن تولید فناورانه به مثابه ستون فقرات توسعه و برقراری نظم اجتماعی است. این مسیر نجات بخش است. در این مسیر هم به طور طبیعی، با تقدم امر سیاسی روبرو هستیم. آنچه که به تعبیر آیت الله شهید دکتر بهشتی، امر به معروف و نهی از منکر مورد رضایت خداوند است.
تریبون‌های رسمی، امر به معروف و نهی از منکر را واژگونه ارائه می‌دهند
وی با بیان اینکه متاسفانه تریبون‌های رسمی هم، امر به معروف و نهی از منکر و شیوه دین ورزی را واژگونه ارائه می‌دهند، گفت: به جای اینکه اساس امر به معروف و نهی از منکر را اصلاح و اعتلای نظام تدبیر و تصمیم گیری اساسی کشور قرار دهند، سطح خرد را مبنا قرار می‌دهند و شاهد هستیم خصوصا در این چند ساله اخیر، در پیش گرفتن این شیوه امر به معروف و نهی از منکر، بعضا با برخی روش‌های به کلی غیر انسانی و ضد اسلامی همراه شده و باید امیدوار باشیم با برجسته کردن مساله توسعه و دورنگری و مقدم دانستن مصالح جمعی و آینده نگرانه به مصالح کوته نگرانه فردی بتوانیم راه نجاتی باز کنیم.
این اقتصاددان با بیان اینکه دغدغه اصلی در جمع‌هایی که نگاه‌های کوته نگرانه سطح خرد دارند، این است که می‌پرسند نرخ تورم و نرخ بهره و ارز چه می‌شود، در حالی که در تحلیل‌های سطح توسعه این‌ها برای سرنوشت سازی کشور معلول هستند، یادآور شد: استاد فقید، امیرحسین جهانبگلو، اولین کتاب در زمینه آینده شناسی به شیوه مدرن را به زبان فارسی بالغ بر هفتاد سال پیش منتشر کرد، اما برای حکومتی که داعیه‌های دینی دارد، با ورود از دریچه دین هم ما باید بفهمیم و بفهمانیم که اولویت با دورنگری است. از این زاویه به اندیشه‌های آیت الله شهید، دکتر بهشتی هم که مراجعه کنیم خواهیم دید که ایشان می‌فرمایند یکی از مهمترین شاقول‌های سنجش اعتبار دین داری افراد و جوامع، بعد از رعایت میزان انصاف، میزان دورنگر بودن آنها است.
غم انگیز است که نظام تبلیغات رسمی مروج اندیشه‌هایی است که کرکره عقل و دورنگری را به نام دین پایین می‌آورند
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد تاکید کرد: بسیار غم انگیز است که نظام تبلیغات رسمی و رسانه‌های کلیدی کشور، به جای اینکه مروج آموزه‌های امثال شهید بهشتی باشند، مروج کسانی هستند که به نام دین ترجیح می‌دهند کرکره عقل، انصاف و دورنگری پایین بیاید. در این چارچوب همه چیز بر محور شخص پرستی و استمرار نظم اجتماعی قائم به شخص که ضد توسعه ای‌ترین و مخرب‌ترین نظم اجتماعی است که بشر در طول تاریخش تجربه کرده قرار می‌گیرد و این نظم با خشونت ورزی‌های غیرانسانی و ضد انسانی و سلطه مناسبات مبتنی بر ستیز و حذف برای دسترسی به رانت‌های ضد توسعه‌ای استوار است.
باید انصاف، علم، عقل و آینده نگری را ترکیب کنیم
مومنی اضافه کرد: وقتی از دریچه دین، آن طور که امثال بهشتی، مطهری، آقا موسی صدر، طالقانی، آقامحمدباقر صدر و باهنر و از این قبیل نگاه می‌کردند، می‌بینیم، علم و عقل و اخلاق در خدمت تمدن سازی قرار می‌گیرد و آینده نگری، زیر بنای تمدن سازی است. اگرصادقانه بخواهیم تمدنی براساس آرمانهایمان بنا کنیم، باید انصاف، علم، عقل و آینده نگری را ترکیب کنیم. این شیوه هم مورد رضایت خداوند است و هم با مصالح توسعه همراستایی کامل دارد.
تلاش‌های حکومتگران برای ارائه چشم انداز از اقتصاد ایران، همراه با سلطه رویه‌های کوته نگرانه است
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه باید بالاترین سطح از انتظاراتمان را به اصلاح شیوه‌های اداره کشور معطوف کنیم، گفت: ما با کمال تاسف شاهد هستیم که در سطوح تصمیم گیری‌های کلیدی و اساسی کشور، رویه‌هایی مشاهده می‌شود که نسبتی با دورنگری، توسعه، علم محوری و اخلاق محوری ندارد. مشاهده تلاش‌های چند روزه اخیر حکومتگران برای ارائه چشم انداز امیدوارکننده از اقتصاد ایران در سال جدید، سلطه رویه‌های کوته نگرانه را نشان می‌دهد.
مطالب اقتصادی به نام رئیس جمهور منتشر می‌شود که از هیچ نظر، هیچ نوع برازندگی ندارد
مشاوران رئیس جمهور، الفبای علم اقتصاد و توسعه را هم نمی‌دانند
وی توضیح داد: ما متوجه می‌شویم که آقای رئیس جمهور، صلاحیت تخصصی علمی در حیطه اقتصاد ندارند، ایشان می‌توانند در قله حسن نیت باشند، اما در عین حال مطالبی به نام ایشان منتشر می‌شود که از هیچ نظر، هیچ نوع برازندگی ندارد. می‌توانیم حمل بر این کنیم که این کار با نیت خیر انجام می‌شود و مثلا می‌خواهند برای جامعه روحیه ایجاد کنند، اما اگر این روحیه بخشی مابه‌ازاء عینی نداشته باشد، مشروعیت سوز می‌شود و ضد خود عمل می‌کند. این اقدام مانند پاشیدن نمک روی زخم است. توئیتی از طرف آقای رئیس جمهور منتشر کرده اند که رشد اقتصادی چنین و چنان است! این مطلب منتشر شده نشان می‌دهد آن‌هایی که به ایشان مشاوره می‌دهند، الفبای علم اقتصاد و توسعه را هم نمی‌دانند؛ چرا که آنچه که عنصر حیاتی است و با سرنوشت سازی، رشد‌های اقتصادی را معنی دار می‌کند، کیفیت رشد است و نه اندازه آن!
وی اظهارداشت: با این توجیه که ایشان آگاهی تخصصی ندارند و به کسانی اعتماد کرده اند که آنها هم دستکم ناآگاهانه، و انشالله فراتر از آن نباشد، عمل می‌کنند، اما انتظاراتمان از افرادی مانند سخنگوی دولت و از آن مهمتر سخنگوی اقتصادی دولت بیشتر است. در نخستین گفت و گوی اقتصادی سخنگوی محترم دولت با جامعه، ملاحظات و نکته‌هایی را مشاهده می‌کنیم که به ما می‌گوید صد رحمت به آقای رئیس جمهور!
این الگوی تعامل با مردم، نسبتی با توسعه، علم و اخلاق ندارد
اعلام اینکه ایران در حال ورود به مدار رونق اقتصادی است، بسیار مایه شگفتی بود!
مومنی افزود: آنچه که با نهایت مهر و شفقت می‌توانیم با این عزیزان در میان بگذاریم این است که این الگوی تعامل با مردم از ناحیه حکومت نسبتی با توسعه و همچنین علم و اخلاق ندارد. این مساله بسیار شگفت انگیزی است که سخنگوی گرامی دولت در سخنان اخیر خود، عنوان کرده است که ایران در حال ورود به مدار رونق اقتصادی است! حقیقتا این اظهارات برای من بسیار مایه شگفتی بود! اگر ایشان حتی گزارش‌های رسمی منتشر شده طی چند وقت اخیر را ملاحظه می‌کردند حتما از این شیوه تعامل با اصحاب رسانه و از طریق آن با جامعه، تجدید نظر می‌کردند.
این شیوه گفتگو با مردم، با واقعیت و صدق ورزی و شفافیت فاصله زیادی دارد
این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه این شیوه گفتگو با مردم از هر زاویه‌ای که نگاه شود، مبتنی بر تعامل سازنده میان حکومت و مردم نیست، خاطرنشان کرد: شاقول‌های این شیوه گفتگو با مردم، پراشکال است و همان قدر که به غایت نسبتی دور با ملاحظات سطح توسعه دارد، از واقعیت، واقع بینی، صدق ورزی و شفافیت با جامعه هم فاصله زیادی دارد و نسبت بایسته‌ای را به نمایش نمی‌گذارد. ایشان در فرمایشات خود در توجیه وضعیت فعلی، درباره بهبود در فضای کسب و کار، سرمایه گذاری و رشد اقتصادی سخن گفته اند. باعث تاسف است که به این عزیزان گوشزد کنیم که ادعای آقای سخنگو درباره با کیفیت بودن این رشد، به صرف اینکه یک ادعا از سوی ایشان است، پذیرفته نمی‌شود. آقای سخنگو باید منطق‌هایی را ارائه کنند که اگر قرار باشد اعتبار علمی داشته باشند، حتما باید مبتنی بر شواهد قابل اعتنا و معتبر باشد.
رشد اقتصادی بی کیفیت، مضمون کاملا ضدتوسعه‌ای دارد
مومنی توضیح داد: در آغاز دوره کارشناسی در رشته اقتصاد، جزء اولین مسائلی که برای یک دانشجو در آموزش توسعه مطرح می‌شود، این است که رشد اقتصادی ممکن است در سطوح بالایی اتفاق بیفتد، اما به واسطه بی کیفیت بودن، مضمون کاملا ضدتوسعه‌ای داشته باشد. این‌ها نکته‌هایی بسیار ابتدایی است. کسی که در مقام امین دولت می‌خواهد با مردم از موضع حکومت صحبت کند، حتما باید به این مسائل توجه داشته باشد. آنچه که مساله را به مراتب تلخ‌تر می‌کند، این است که ایشان در اولین صحبت در سال جدید، ابتدا شروع به بد و بیراه گفتن به دولت قبلی می‌کند!
برازنده نیست در سال پایانی دولت، همچنان به دولت قبل خرده بگیرید
در این شیوه خرده گرفتن هم انواع تناقضات اخلاقی و علمی وجود دارد
به گفته این استاد دانشگاه؛ برای کسی که الفبای سیاست را هم بداند، برازنده نیست در دولتی که در آستانه پایان کار خود قرار گرفته، همچنان به دولت قبلی خرده بگیرد و در این شیوه خرده گرفتن هم انواع اشکالات و تناقضات اخلاقی و علمی هم وجود دارد. ایشان با شعف و شادمانی گفته اند مجموع رشدی که ما در این دولت ایجاد کردیم، به حدود ۱۲درصد رسیده در حالی که رشد اقتصادی در دهه ۹۰ فاجعه آمیز بوده است! شیوه ارائه آمار و اطلاعاتشان را ببینید!
رشد اقتصادی که فقط در۱۳۹۵ دولت قبل ایجاد کرد، از مجموع رشد سه ساله دولت فعلی بیشتر بود
تورم سه ساله اول دولت قبل را با تورم سه ساله اول این دولت مقایسه کنید!
بد و بیراه می‌گویید، اما در سه سالی که از عمر دولتتان می‌گذرد، همچنان برنامه همان دولت را تمدید کردید!
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد گفت: اگر شما می‌خواهید به این شیوه برخورد کنید، انصاف داشته باشید و بگویید رشد اقتصادی که در یک سال ۱۳۹۵ دولت قبلی ایجاد کرد، از مجموع رشد سه ساله شما بیشتر بوده است. نمی‌شود که یک بام و دو هوا! اینکه این قدر مشعوف می‌شوید و آنچنان تکرار می‌کنید که ما در مسیر تورم کاهنده قرار گرفته ایم، می‌گویم اگر واقعا مساله رعایت علم و اخلاق است، تورم سه ساله اول دولت قبل را با تورم سه ساله اول این دولت مقایسه کنید! اگر چنین مقایسه‌هایی صورت گیرد، به جز اینکه دور بودن از علم و اخلاق در رویه‌های کوته نگرانه بر ملا می‌شود، این است که سیاستتان مبنی بر اینکه هنوز هم در پایان کارتان می‌گویید هر چه فریاد دارید بر سر دولت قبل بزنید، رنگ می‌بازد! این چه دولتی است که شما همه بد و بیراه‌ها را به او می‌گویید، اما در کل سه سالی که از عمر دولتتان می‌گذرد، همچنان برنامه همان دولت را تمدید کردید! این رویه‌ها حتی در حد یک انسان متخلق هم نیست، چه رسد به اینکه بخواهد از موضع نماینده حکومت با مردمش صحبت کند!
مومنی گفت: با کمال مهر و شفقت به آقای سخنگوی محترم عرض می‌کنم که چقدر خوب بود که مقداری هم گزارش‌های دیگری که در ساختاری در درون حکومت منتشر می‌شود را هم می‌خوانیدید! اگر ذره‌ای انصاف در اینکه می‌گویید ما کولاک کرده و در حال ورود به دوره رونق هستیم و تمام عوارض کار‌های دولت قبل را کنار زده ایم، باشد، باید پرسید کل ماجرای کارنامه اقتصادی ایران در دولت قبلی، فقط محصول کار خودشان بود؟! و در دوره آنها شوک‌های برون زا و استکبار جهانی و مانع تراشی خارجی‌ها و خروج ترامپ از برجام وجود نداشت و فقط کار‌ها مختص به سیاست‌های قوه مجریه بود!
اگر ساختار قدرت اظهارات سطحی و بی کیفیت سخنگو را باور کند، باب اصلاح بسته می‌شود
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه مگر شما نمی‌دانید که بخش بزرگی از آنچه که سرنوشت ایران را رقم می‌زند، از حیطه‌های اختیارات قوه مجریه خارج است و واقعا باید به شما این موارد را گوشزد کرد!، ادامه داد: آنچه که از همه تکان دهنده‌تر است این است که که اگر خدای نکرده اظهارات سطحی و بی کیفیت آقای سخنگو، مورد باور ساختار قدرت قرار گیرد، باب اصلاح بسته می‌شود.
رشدی که حاصل شده هیچ نسبتی با کیفیت سطح توسعه ندارد
بخش بزرگی از مقدرات اقتصادی ایران در چارچوب منافع مافیاها رقم می‌خورد
مومنی اظهارداشت: آقای سخنگو ادعا کرده اند رشدی که در ۱۴۰۲ رقم زدیم، رشد باکیفیتی بوده است. به ایشان عرض می‌کنم کاش گزارش پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران که تا ۱۱ ماهه سال گذشته را پوشش می‌داده و در اسفند ۱۴۰۲ توسط مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد را مطالعه می‌کردید. به صراحت آمده که در بهمن ۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به بهمن ۱۴۰۱، با کاهش ۱.۹ درصدی در تولید و کاهش ۳.۴ درصدی در فروش روبرو بوده که نشان می‌دهد رشدی که حاصل شده هیچ نسبت قابل اعتنایی با کیفیت سطح توسعه ندارد. براساس این گزارش، در برخی رشته فعالیت‌های کلیدی صنعتی، سقوط از این میانگین بسیار بیشتر بوده است. وقتی بخواهیم از مقام توصیف فراتر رویم و تحلیل کنیم، متوجه می‌شویم که بخش بزرگی از مقدرات اقتصادی ایران در چارچوب منافع مافیاها، از جمله مافیای واردات، رباخوارها، سوداگران و از این قبیل رقم می‌خورد.
سخنگوی اقتصادی دولت، بدیهی‌ترین واقعیت‌ها را هم قربانی بیان اظهارات بی کیفیت کرد
این اقتصاددان توضیح داد: در صفحه اول همین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده که در همین دوره یک ساله، شاخص تولید خودرو و قطعات کاهش ۱۶.۴درصدی را تجربه کرد و فروش هم کاهش ۱۲.۱ درصدی را نشان داده است. اگر وارد تحلیل این آمار شویم، شرایط آنومیک، ضد توسعه‌ای و منطبق با منافع مافیاها در این بستر نهادی که دولت گرامی هم به سهم خود در آن نقش دارد، بهتر آشکار می‌شود. این گزارش مرکز پژوهش‌ها، نشان می‌دهد به موازات ضربات مهلکی که بخش‌های مولد صنعتی در اقتصاد ایران تجربه می‌کنند، ما شاهد تعمیق مناسبات رانتی و خام فروشانه هم هستیم. در دوره‌ای که تولید به این شکل سقوط کرده، رشته فعالیت‌های رانتی – معدنی، مانند فعالیت‌های شیمیایی به جز دارو، که در دارو هم جای تاملات بسیاری وجود دارد، رشد ۱۰.۶ درصدی در تولید و رشد ۱.۳ درصدی در فروش را داشته اند. اما همزمان با آن، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی رشد ۵۹.۳ درصدی را تجربه کرده است. این ارقام از ۱۰ زاویه نشان می‌دهد که سخنگوی گرامی یا توجه بایسته به معنای رشد با کیفیت ندارند با آنچنان دلشان برای ایجاد امید در دل مخاطبان می‌تپد که حاضرند بدیهی‌ترین واقعیت‌ها را هم قربانی بیان اظهارات بی کیفیت کنند.
تناقض گویی در آمار برای جامعه‌ای با ۱۵میلیون تحصیل کرده دانشگاهی، شرم آور است
مومنی اضافه کرد: براساس این تصورات خام، نادرست و تبلیغات توخالی است که آقای رئیس جمهور در توئیتی اعلام کرده: ملت عزیز، رشد اقتصادی در مجموع در ۱۴۰۲ براساس برآورد‌های مرکز آمار حداقل ۶ درصد خواهد بود و اکنون سه سال متوالی است که کشور رشد بالای ۵ درصد را تجربه می‌کند! یعنی ما اینجا با مشکل چهار عمل اصلی هم روبرو هستیم! آقای سخنگو می‌گویند کل رشد سه ساله ۱۲.۶ درصد بوده، در این توئیت بالای ۱۵ درصد گفته می‌شود! چقدر تلخ، غم انگیز و شرم آور است برای کشوری که حدود ۱۵میلیون نفر از جمعیتش تحصیلات دانشگاهی را تجربه کردند اینگونه اطلاعات ارائه شود! ضمن اینکه در این توئیت رئیس جمهور، صحبت آقای سخنگو هم تکرار می‌شود که در دهه ۹۰، میانگین رشد اقتصادی کمتر از یک درصد بود.
مراقب باشید ذوق مرگ نشوید؛ این رشد بسیار بی کیفیت‌تر از رشد اقتصادی در دولت قبل است
این اقتصاددان با بیان اینکه اگر می‌خواهید گزارش تطبیقی دهید، وقتی برای آن دولت، دوره ۱۰ ساله را درنظر می‌گیرید، برای خودتان هم باید داده هایتان مبتنی بر دوره ۱۰ ساله باشد، ادامه داد: از آن مهمتر این است که اگر می‌خواهید سالانه هم مقایسه کنید، رشد اقتصادی که آنها در ۱۳۹۵ تجربه کردند، از کل رشد اقتصادی دوره شما هم بیشتر بوده است. چرا آن رشد را در آن زمان گرامی نداشتیم! چون آن رشد بی کیفیت بود. اکنون نیز به شما می‌گوییم مراقب باشید ذوق مرگ نشوید، چرا که این رشد بسیار بی کیفیت‌تر از آن رشد است.
مواجهه وزارت اقتصاد و دولت با فضای کسب و کار و بهبود آن، از اساس کوته نگرانه، نمایشی و ضدتوسعه‌ای است
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد افزود: آقای سخنگوی گرامی مطرح کرده که ما در این دولت در فضای کسب و کار کولاک کردیم، در جای خود برای ایشان مفصل در نشست‌های عمومی و بعضی نشست‌های خصوصی توضیح دادم که شیوه مواجهه وزارت اقتصاد و کل دولت با مساله فضای کسب و کار و بهبود آن، از اساس کوته نگرانه، نمایشی و ضدتوسعه‌ای است. مولفه‌های اصلی بسترساز احساس بهبود فضای کسب و کار در این دولت به شیوه مخرب‌تر از دولت‌های دیگر پیش می‌رود، اما اقدامات کاملا نمایشی در اولویت قرار گرفته و نام آن را بهبود فضای کسب و کار گذاشته اند.
به صلاح دولت و کشور است که سخنگو حرف با مبنا بزند
امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۲ به مقدار قابل توجهی نامناسب‌تر و بدتر از سال قبل شده
وی با تاکید بر اینکه به صلاح شخص سخنگو، دولت، حکومت و کشور است که سخنگو حرف با مبنا بزند، به ضرورت توجه به نکات کلیدی گزارش «پایش امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۱» که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس در اسفند ۱۴۰۲ منتشر شده اشاره کرد و یادآورشد: در صفحه هشت این گزارش آمده که ارزیابی امنیت سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد امنیت سرمایه گذاری در این سال به مقدار قابل توجهی نامناسب‌تر و بدتر شده است. شما کجا بهبود فضای کسب و کار ایجاد کردید! با شوک درمانی‌های پیاپی این بهبود حاصل شده یا با افزایش وحشتناک نرخ بهره اوضاع بهتر شده و چشم انداز امیدبخش‌تر برای سرمایه گذاری تولیدی در کشور ایجاد کرده است!
«عملکرد نامناسب دولت» اولین و نامناسب‌ترین عنصر در احساس ناامنی برای سرمایه گذاری تولیدی است
مومنی ادامه داد: این گزارش کوتاه، می‌گوید سال ۱۴۰۰، «عملکرد نامناسب دولت» اولین و نامناسب‌ترین عنصر در عناصر شکل دهنده احساس ناامنی برای سرمایه گذاری تولیدی بوده است. با این حال همچنان این‌ها می‌گویند ما از فرط خوشی به این حال افتادیم! اما از دیدگاه بازیگران اصلی سرمایه گذاری تولیدی در ایران، بدترین وضعیت را عملکرد خود دولت ایجاد کرده است! این که ارزیابی حزب مخالف شما یا استکبار نیست!
فضا را برای سرمایه گذاران تولیدی ناامن‌تر کرده اید و باید خود را اصلاح کنید
وی با بیان اینکه این گزارش، دومین عاملی که در سال ۱۴۰۰ احساس ناامنی القا کرده را بی ثباتی اقتصاد کلان و سومین عامل را عملکرد نامناسب دولت در زمینه شفافیت و سلامت اداری دانسته، گفت: ببینید این دولت با خود و مردم ما چه می‌کند! باید انصاف داشت و کشور را دوست داشت و به ادب مسلمانی، راستگو باشیم. در حالی که این سه عامل در ۱۴۰۰، بدترین عوامل بوده، در سال ۱۴۰۱ رتبه اول در این زمینه همچنان «عملکرد نامناسب دولت» عنوان شده و «بحران در تعریف و تضمین امنیت حقوق مالکیت» تبدیل به رتبه دوم شده که نشان می‌دهد شما فضا را برای سرمایه گذاران تولیدی ناامن‌تر کرده اید و باید خود را اصلاح کنید. اینکه خودتان مرتب از خودتان تعریف می‌کنید، را حمل بر صحت می‌کنیم و می‌گوییم انشالله می‌خواهید روحیه مردم از بین نرود، اما باید بدانید روحیه مردم زمانی خیلی شدید از بین می‌رود که احساس کنند این حرف‌ها توخالی است.
غم انگیز است که باورپذیرنبودن سخنانشان نزد مردم، اهمیتی برای دولتی‌ها ندارد
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با بیان اینکه تلخ‌تر و غم انگیزتر این است که آنها کاری به این ندارند که مردم این سخنان را باور می‌کنند یا نه، علت سوم احصا شده در پژوهش مرکز پژوهش‌های مجلس برای احساس ناامنی برای سرمایه گذاری تولیدی را ثبات اقتصاد کلان برشمرد و تصریح کرد: از زمانی که روی کار آمدید همیشه حرفتان وارد کردن شوک به قیمت‌های کلیدی بوده است و هر بار فاجعه‌های بزرگ انسانی، اجتماعی و محیط زیستی پدیدار کردید، این فاجعه‌ها نمی‌خواهد برایتان عبرت آموز باشد! باز می‌خواهید در چشم مردم نگاه کنید و بگویید ما زیادی خوبیم! در حالی که گزارش‌های رسمی که خود حکومت منتشر می‌کند هم مغایرت کامل با این ادعا‌ها دارد.
باید بر احوال این قوم گریست…
مومنی اظهارداشت: اگر واقعا به این سخنانی که مطرح کرده اید، باور دارید باید بر احوال این قوم گریست که حکومتگرانش تصور کنند در حالی که امنیت حقوق مالکیت و ثبات اقتصاد کلان و فساد و ناکارآمدی را در ابعاد غیرقابل باوری افزایش داده‌اند احساسشان این است که ما فضای کسب و کار را مساعد کرده‌ایم! این ادعا‌ها بسیار تلخ و به دور از واقعیت است. برای اینکه روحیه حکومتگران گرامی خراب نشود، فقط به گزارش‌های رسمی استناد می‌کنم که بنا به تعریف، خوشبینانه‌ترین و محافظه کارانه‌ترین برآورد‌ها را از واقعیت ارائه می‌دهند. اگر بخواهیم کمی وارد مقولات تحلیلی شویم و واقعیت‌های محرز شده و مشاهده شده را مورد توجه قرار دهیم که نمی‌شود اینگونه سخن گفت!
نمی‌توانید درک کنید که دولت قبل، چه کارنامه‌ای از احمدی نژاد تحویل گرفته بود؟!
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی اضافه کرد: شما که تا این میزان به نقش آفرینی دولت در قبلی طرز عمل خودتان وقوف پیدا کرده‌اید، نمی‌توانید درک کنید که آن دولت چه کارنامه‌ای از احمدی نژاد تحویل گرفته بود! اگر چیز‌هایی را درباره خودتان می‌فهمید درباره دولت قبل نیز متوجه باشید! بساطی که احمدی نژاد برپا کرده بود از نظر عمق بخشی به فساد، عمق بخشی بی سابقه در تاریخ اقتصادی ایران نسبت به تخریب محیط زیست، عمق بخشی کم سابقه به فلاکت و عمق بخشی بی سابقه به وابستگی‌های ذلت آور به دنیای خارج را نمی‌دانید! اگر هر کس نداند سخنگوی دولت که در زمان احمدی نژاد در مرکز پژوهش‌های مجلس حضور داشت نمی‌تواند ادعا کند این مسائل را نمی‌داند! گزارش اینکه احمدی نژاد ارزبری هر واحد جی. دی. پی. را در ایران در عرض ۸ سال ۵ برابر و سریع‌ترین و بی‌سابقه‌ترین تعمیق وابستگی ذلت آور به دنیای خارج را به اقتصاد ایران تحمیل کرد در زمانی منتشر شد که ایشان در این مرکز مسئولیت داشت و خود گزارش‌هایی در این زمینه تهیه کرده است. این شیوه مواجهه با دولت قبل بسیار به دور از ادب علمی، اخلاقی و انصاف است.
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد تاکید کرد: اگر افرادی باشند که از سطح بالاتری با نگرش استراتژیک به ایشان و امثال او مشورت دهند، باید به آنها بگویند این شیوه شائبه جدی تجزیه طلبی را نیز به همراه دارد. شما به گونه‌ای صحبت می‌کنید که گویا دولت قبل متعلق به رژیم دیگری بوده است! واقعا درک نمی‌کنید که آنچه که در دولت قبل هم اتفاق افتاده جزء کارنامه جمهوری اسلامی محسوب می‌شود!
برای نقد کردن آن دولت هزینه دادم، اما شما روی آن دولت را در حرکت به سمت اضمحلال سفید کردید
این اقتصاددان ادامه داد: نمی‌گویم از آنها تعریف کنید، من هم در دولت قبل به جز حدود۱۷۰ مقاله، سخنرانی و مصاحبه، دو کتاب در زمینه مسیر خطرناک رو به انحطاطی که به خاطر خطا‌های سیاست گذاری در آن دوره اتفاق افتاده است، منتشر کردم. من برای نقد کردن آن دولت هزینه دادم، اما اکنون به شما می‌گویم شما روی آن دولت را سفید کردید در تخریب و تشدید سرعت حرکت به سمت اضمحلال. این‌ها مسائلی است که باید با نهایت مهر و شفقت طرح کنیم. صادقانه بگویید آنها چه کار‌هایی می‌کردند که شما نمی‌کنید! اگر تخریب‌ها را با دامن زدن به مناسبات عدم شفافیت که بسترساز فساد است انجام دادند و با وارد کردن شوک‌های پی در پی به قیمت‌های کلیدی، این اقدامات را انجام دادند شما کدام یک را انجام ندادید!
فکر می‌کنید اگر اقتصاد را ربوی‌تر و دلال سالاری و واردکننده سالاری را تشدید کنید عدالت اجتماعی حاصل می‌شود!
مومنی با بیان اینکه شما که ادعای مسلمانی تان خیلی بیشتر از آن قبلی‌ها است، یادآورشد: سال گذشته یک شبه ۷ درصد به شیوه خاصی نرخ بهره را از سوی مقام رسمی پولی کشور بالا بردید! آیا این با مناسباتی که در قرآن درباره ربا و کارکردهایش مطرح می‌شود همخوانی دارد؟! آیا اصول شما این است که اقتصاد ربوی‌تر شود! فکر می‌کنید اگر اقتصاد را ربوی‌تر و دلال سالاری و واردکننده سالاری را تشدید کنید عدالت اجتماعی حاصل می‌شود!
افتضاحتر از قبلی ها…
وی پرسید: صادقانه و کارشناسانه به ما بگویید اینکه می‌گویید نسبت به قبلی‌ها متفاوت هستید به چه علت است! با ضریب بالای ۹۰ درصد همه آن اقدامات را به شکل بدتری انجام می‌دهید! در عرصه سیاست اقتصادی این چنین است و در زمینه‌های دیگر نیز به عنوان یک شهروند می‌گویم شما افتضاحتر از قبلی‌ها عمل کردید.
حدود ۷۵ درصد وام‌هایی که این بانک‌ها ارائه می‌دهند، به زیرمجموعه‌های خود است
این اقتصاددان به پژوهش مستقلی که درباره گشاد دستی بانک‌های خصوصی انجام شده اشاره کرد و با بیان اینکه این بانک‌ها نه تنها سپرده‌های مردم را حبس، بلکه حبس ظالمانه می‌کنند، گفت: در حالی که یکی از حادترین بحران‌های بخش تولیدی ما دسترسی به سرمایه در گردش است، به طور متوسط حدود ۷۵ درصد وام‌هایی که این بانک‌ها ارائه می‌دهند، به زیرمجموعه‌های خود است؛ چرا این دولت در برابر این مسائل سکوت می‌کند! چرا با اینکه مرکز پژوهش‌های مجلس رسما در گزارشی عنوان کرده که نزدیک به دو – سوم ایام سال گذشته، بیش از ۵۰ درصد رشد پایه پولی فقط مربوط به طرز عمل بانک [..]می‌شده، این دولت سکوت می‌کند؟!
بساطی که یک بانک ایجاد کرده را که نمی‌توانید به استکبار جهانی نسبت دهید
با تورم جهانی یک رقمی، تورم بالای ۴۰ درصد رمز موفقیت تلقی می‌شود!
وی تاکید کرد: بساطی که یک بانک ایجاد کرده را که نمی‌توانید به استکبار جهانی نسبت دهید! این را به دولت قبل نیز نمی‌توانید نسبت دهید چرا که شما وقتی روی کار آمدید ادعا‌هایی کردید و گفتید تمام سیاست‌های مخرب دولت قبل را اصلاح می‌کنید! شما که در حال شدت دادن به همه آن سیاست‌ها هستید! آقای سخنگو می‌گوید برنامه مشترک رونق تولید و مهار تورم را در سال ۱۴۰۲ اجرا کرده‌ایم که در بهبود وضعیت نقش داشته است! باید گفت زبان در این زمینه قاصر است! گزارش تولید را با استناد به داده‌های مرکز پژوهش‌های مجلس ببینید! در حالی که میانگین جهانی تورم تقریباً یک رقمی است تورم بالای ۴۰ درصد به عنوان رمز موفقیت مطرح می‌شود!
متوسط نرخ بهره برای تولید کننده‌های ایران حدود ۵ برابر بهای تمام شده پول برای تولیدکنندگان دنیا است
مومنی خاطرشان کرد: گزارش‌های رسمی تان می‌گوید به طور متوسط نرخ بهره برای تولید کننده‌های ایران حدود ۵ برابر بهای تمام شده پول برای تولیدکنندگان دنیا است! شما آیا با این ارقام چشم انداز امیدبخش‌تر ایجاد کرده‌اید! اینکه به گواه گزارش‌های رسمی و بین‌المللی هم گستره و عمق فساد افزایش پیدا کرده و هم نابرابری‌های شکنندگی آور و سقوط کیفیت محیط زیست در این دولت نجومی شده است، جای چنین ادعا‌هایی را باقی می‌گذارند! کمی با مبنا با یکدیگر صحبت کنیم!
درباره تناقض‌های گفتگوی ۱۴فروردین سخنگوی اقتصادی دولت می‌شود یک ساعت صحبت کرد!
این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با یادآوری این ضرورت که برای اصلاح باید تقدم امر سیاسی را مد نظر داشت، گفت: اگر دولت بخواهد این شیوه تنظیم رابطه با مردم را در حیطه اقتصاد در سال ۱۴۰۳ هم ادامه دهد و همچنان در سال پایانی این دولت هم عنوان کند هرچه فریاد دارید بر سر دولتی قبل بزنید و عدم شفافیت‌ها و تناقضگویی‌ها بیشتر شود، به صلاح هیچکس نیست. تنها گوشه‌هایی از این نکات را مطرح می‌کنم؛ چرا که شخصا تلخ و غم انگیز است که بگویم یک مقام رسمی اظهاراتش تا این میزان سست بنیاد و پرتناقض است! نخواستم وارد جزئیات آن شوم و تنها گفتگوی روز چهاردهم فروردین آقای سخنگو را مبنا قرار دادم. تنها درباره تناقض‌های این گفتگو می‌شود یک ساعت صحبت کرد.
تناقض در ارائه آمار سرمایه گذاری در بخش نفت؟!
مومنی توضیح داد: اصلا نمی‌خواهم وارد این فضا شوم، اما این نمونه‌ای است تا بگوییم به جای اینکه در اسارت عملکرد دولت قبل خود را بدانید حداقل یک سیستم برای پایش خود بگذارید و دست کم حرف زدنهایتان را درست کنید. ایشان فرموده‌اند ما رکورد جذب سرمایه خارجی را زده‌ایم! باید به ایشان گفت این‌ها منطق رفتاری دارد. کدام یک از عناصر جاذبه ایجاد کن را بهبود بخشیده‌اید! تناقض‌ها را ببینید همین آقای سخنگو در هشتم اسفند ۱۴۰۲ رقم سرمایه‌گذاری خارجی در بخش نفت را حدود ۴.۸ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت از این نظر بخش نفت نسبت به دیگر بخش‌هایی که جذب سرمایه‌گذاری خارجی کردند شاگرد اول بوده است! اما در ۱۴ فروردین ۱۴۰۳ می‌گوید سهم بخش نفت از کل سرمایه خارجی جذب شده یک و نیم درصد است! اگر این ۱.۵ درصد درست باشد به معنی این است که کل سرمایه خارجی جذب شده در بخش نفت حدود ۸۲ میلیون دلار است یعنی زیر ۱۰۰ میلیون دلار؟ فاصله زمانی این دو اظهار نظر را مقابل چشم خود بیاورید!
تناقض گویی نسبت به میزان سرمایه گذاری روسیه در بخش نفت ایران؟!
با این طرز عملتان شبهه‌ها درباره امتیازات غیرمتعارف و غیرشفاف به روسیه را تقویت می‌کنید
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد یادآور شد: سال گذشته وزیر نفت اعلام کرد ما فقط با روس‌ها حدود ۴۰ میلیارد دلار قرارداد برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت بسته‌ایم! طول و عرض و ابعاد تناقض‌ها را ببینید، اما آقای سخنگو در سخنرانی ۱۴ فروردین عنوان کرده است که جایگاه روسیه در میان سه سرمایه‌گذار اصلی خارجی در ایران نیز قرار ندارد! نمی‌خواهم شبهه ناک صحبت کنم می‌دانید تا چه میزان حرف‌هایی درباره امتیازات غیرمتعارف و غیرشفافی که به روس‌ها داده شده مطرح می‌شود! شما با این طرز عملتان این شبهه‌ها را تقویت می‌کنید و تقویت این شبهه‌ها اصلا به نفع کشور نیست.
مومنی ادامه داد: ایشان برای اینکه کیفیت رشد را مقداری توضیح دهد عنوان کرده که در جذب سرمایه خارجی ۷۴ درصد کل سرمایه جذب شده در بخش صنعت است! شرافتمندانه و صادقانه جزئیاتش را برای ما اعلام کنید. اگر روی سایت وزارت صمت برویم و ببینیم مثلا بیشترین سرمایه خارجی ما توسط شهروندان چه کشوری و در چه رشته‌های بی‌کیفیتی استوار شده بود خوب نیست!
به جای اظهارات بی مبنا و پرتناقض، روند رو به اضمحلال شاخص رابطه مبادله را اصلاح کنید
وی با تاکید بر اینکه اگر آقای سخنگو بخواهد با خود، مردم و مقامات بالا دست و پایین دست خود صادق باشد، باید به استاندارد‌های سطح توسعه بازگردد و بگوید با همه این کولاک‌هایی که کرده‌اند بر اساس ادعا‌هایی که دارند آیا رتبه ما در دنیا از نظر شاخص رابطه مبادله که منعکس کننده توان رقابت و توان مقاومت ما در نظام جهانی است به کجا‌ها رسیده، گفت: به جای اینکه این وقت گرامی و پر ارزش را صرف گفتن این اظهارات بی مبنا، پرتناقض و شبهه ناک کنید بر این متمرکز شوید که این روند رو به اضمحلال شاخص رابطه مبادله را اصلاح کنید.
سال ۱۴۰۲ متوسط ارزش گمرکی صادرات کشور ۱۷ درصد کاهش پیدا کرد
بیشتر به سمت عمق بخشی به خام فروشی رفته‌ایم
هر میزان در این زمینه جلوتر رویم حکم پیشروی در باتلاق را دارد
این عضو هیات علمی دانشگاه تصریح کرد: رئیس گمرک که با حکم خودتان منصوب شده، می‌گوید در سال ۱۴۰۲ متوسط ارزش گمرکی صادرات کشور ۱۷ درصد نسبت به ۱۴۰۱کاهش پیدا کرده است که نشان می‌دهد ما بیشتر به سمت عمق بخشی به خام فروشی رفته‌ایم. این شیوه خام فروشی که به آن شدت بخشیده شده، فجایع زیادی پشت سر خود دارد. این در حالی است که متوسط ارزش گمرکی کالا‌های وارداتی در همین دوره ۹.۷ افزایش پیدا کرده است. از دریچه تحلیل‌های سطح توسعه این دو روند متناقض ناظر بر استمرار روند نزولی رابطه مبادله است و نشان دهنده این است که ما دقیقا در کادر الگوی سنتی – استعماری تقسیم کار جهانی عمل می‌کنیم و هر میزان در این زمینه جلوتر رویم حکم پیشروی در باتلاق را دارد.
به طرز بسیار خطرناکی در حال خطا کردن هستید
ما به بازآرایی سیستمی در ساختار نهادی خود نیازمندیم
وی تاکید کرد: با یک رویکرد دور نگرانه می‌خواهیم بگوییم شما به طرز بسیار خطرناکی در حال خطا کردن هستید و ما به یک بازآرایی سیستمی در ساختار نهادی خود از این زاویه نیاز داریم. تحت عنوان چشم انداز اقتصاد ایران در این سال می‌گویم: سالی که نکوست از بهارش پیداست! این ناتوانی به طرز وحشتناکی خطرناک در کنترل قیمت نشانه بسیار بدی است مبنی بر اینکه مناسبات استثماری علیه بخش‌های عظیمی از جمعیت که بیش ازچهار، پنجم جمعیت را در بر می‌گیرد استمرار خواهد داشت. این راه درستی نیست که عزیزان می‌روند. با هر برچسبی که این‌ها را توجیه می‌کنند توجیه کنندگان را انسان‌هایی ناسالم، ناصالح و بعضا مشکوک می‌دانم.
با دامن زدن به بازدهی فعالیت‌های سوداگرانه بازار پول و سرمایه، کشور را به ورطه‌های خطرناک می‌برند
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد اضافه کرد: آنها که افزایش چشمگیر بازدهی در فعالیت‌های سوداگرانه در بازار پول و سرمایه را دامن می‌زنند کشور را به ورطه‌های خطرناک می‌برند. کلیددار این قضیه در سال گذشته بانک مرکزی بوده است. این اقدامات را که دولت قبل نکرده و این تصمیمات را هم استکبار جهانی نگرفته است.
از شیوه برخورد سخنگوی اقتصادی دولت در ۱۴ فروردین بسیار نگران شدم
مومنی با بیان اینکه از شیوه برخورد سخنگوی اقتصادی دولت در ۱۴ فروردین بسیار نگران شدم، گفت: چرا که دیدم ایشان نگران این روند‌های رو به گسترش تعمیق فساد نیست. این‌ها متغیر‌های کلیدی سطح توسعه است. اصلا حرفی درباره این مناسبات نابرابرساز و شدت بخشنده به پاداش‌هایی که منجر به گسترش و تعمیق نابرابری‌های ناموجه می‌شود نمی‌زند و اصلا اعتنا ندارد سویه‌ای که برای توجه به تولید اتخاذ کرده سویه‌ای غیر توسعه‌ای و ضد توسعه‌ای است. با این شیوه‌ای که آقای رئیس جمهور با آن سخن گفت و واقعا از همه بدتر سخنگوی اقتصادی، دولت نمک به زخم می‌پاشند.
مبالغ جرایم رانندگی با چه نرخی از تورم متناسب سازی شده است؟!
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سطح درایتی که در این جهت‌گیری‌ها و اظهارات مندرج است به هیچ وجه متناسب با شرایط کنونی ایران نیست، اضافه کرد: سخنگوی دولت می‌گوید ما مبالغ جریمه رانندگی را متناسب با تورم افزایش داده ایم، اینکه افزایش تا چه میزان متناسب با نرخ رسمی اعلام شده تورم است خود یک ماجرایی بسیار تلخ و غم انگیز است و باور کردنی نیست که این چه کیفیتی از سخن گفتن است که به نام حکومت زده می‌شود! از آن تلخ‌تر و غم انگیزتر این است که آن ساختار قدرتی که متناسب کردن جرائم با نرخ تورم را می‌فهمد، چرا آن را درباره دستمزد مردم نمی‌فهمد! اگر آن را بلدید این یکی که اولویت دارد! حرف‌هایی می‌زنند که متعارف نیست، بایستگی و برازندگی هم ندارد. خیلی چیز‌های دیگر هم دارد که نمی‌خواهم درباره آنها در اولین سخنرانی سال صحبت کنم! بسیار تاسف بار است!
حکومت رابطه خود را با مردم بهبود ببخشد
حرف‌هایی که این چند روز شنیدیم رابطه حکومت و مردم را بدتر می‌کند
مومنی گفت: هیچ گامی در مسیر توسعه برداشته نمی‌شود جز اینکه ابتدا حکومت رابطه خود را با مردم بهبود ببخشد و سازوکارهایش هم روشن است. سازوکار‌های آن یقینا زدن حرف‌های بی‌پایه و کم اعتبار نیست. حرف‌هایی که این چند روز شنیدیم رابطه حکومت و مردم را بدتر می‌کند و این به صلاح تمامیت ارضی کشور و آینده امیدوار کننده آن نیست. این رویه را اصلاح کنید. آقای سخنگوی دولت حرف مردم را بلد نیست بشنود، اما آیا حرف رئیس نیروی انتظامی را نیز بلد نیست بشنود! چند روز قبل رئیس نیروی انتظامی گفت بسیار متاسفیم، اما دزدی به یک شغل تبدیل شده است. در شرایطی که واقعیت‌های جامعه اینگونه است، شما می‌گویید ما کولاک کرده‌ایم، گل کاشتیم و زیادی هم خوبیم! از فرط موفقیت نمی‌دانیم چه کنیم! این‌ها به دور از علم، انصاف و ادب است به دور از مصالح نظام ملی است. شما با این اظهارات مردم را عصبی می‌کنید و بر روی زخم آنها نمک می‌پاشید، چه کسی به شما مشورت می‌دهد!
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با بیان اینکه کاش حداقل حسن این تذکرات این باشد که عزیزان بفهمند کیفیت پشتوانه کارشناسی که مبنای حرف زدن‌های عزیزان است به هیچ وجه بایسته شرایط کنونی کشورمان نیست، اضافه کرد: از شیوه‌های مخرب دیگری که عزیزان پیش گرفته‌اند این است که می‌گویند اینکه ما چه می‌کنیم را رها کنید، ببینید اگر دولت قبلی بود اوضاع از اینکه امروز است بدتر بود! اینکه خود این اظهارات تا چه میزان مبنا دارد بماند! اما این حرف پوچ و بی‌اعتبار است.
کارشناسی که نسبت به افزایش نرخ ارز در ۱۴۰۶ هشدار داد را تنبیه کردید، اما ارقامی بیشتر از پیش بینی‌ها رخ داد!
وی ادامه داد: مهمتر این است که هم آقای رئیس جمهور و هم آقای سخنگو، شرافتمندانه از مسئولان زیر مجموعه خود بخواهند، گزارشی درباره مطلبی که مرداد ۱۴۰۰ دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه منتشر کرد، بدهند. عنوان این گزارش «برآورد بدهی‌های دولت از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۶» بود. آن کارشناس با شرفی که این گزارش را تهیه کرده و هشدار داده بود را عزیزان تنبیه کردند؛ اما می‌خواهم بگویم این گزارشی بود که در همین دولت منتشر شده بود. گزارش سازمان برنامه می‌گوید حدود سال ۱۴۰۶ اوضاع نرخ ارز بسیار فاجعه آمیز می‌شود، اما عزیزان آن او را تنبیه کردند! گفته بود در سال ۱۴۰۰ نرخ ارز به ۲۵ هزار تومان می‌رسد، شما او را تنبیه کردید در حالی که کارنامه‌ای که خودتان رقم زدید از این رقم بیشتر بود! شرم آور است! نگوییم شرم آور، بلکه بگوییم عبرت آموز است!
با سرکوب کارشناسان مستقل آبی برای این دولت، حکومت و کشور گرم نمی‌شود
این استاد اقتصاد با تاکید بر اینکه عبرت بگیرید که با سرکوب کارشناسان مستقل آبی برای این دولت، حکومت و کشور گرم نمی‌شود، اظهارداشت: در این گزارش گفته بود در پایان سال ۱۴۰۱ نرخ ارز به ۳۵ هزار تومان خواهد رسید شما که روی آن گزارش را در عمل سفید کردید و نرخ را به بالاتر از ۵۰ هزار تومان رساندید! در آن گزارش گفته بود در ۱۴۰۲ نرخ ارز حداکثر ۴۶ هزار تومان می‌شود، شما که دیدید چه کردید! این رقم‌های مشکوک بسترساز تحقق آن وعده‌های لجن است که کشور بر باد ده خواهد بود. اعداد و ارقامی را راجع به نرخ ارز توسط مقامات رسمی کشور سر زبان‌ها می‌اندازند که فاجعه ساز است! به غیر از اینکه غیر اخلاقی و شرم آور هم هست. حداقل از آن کارشناس عذرخواهی کنید و بگویید خیلی نسبت به ما خوشبین بودی که چنین برآورد‌هایی را ارائه کردی و بعد هم رویه‌هایتان را اصلاح کنید.
مومنی با بیان اینکه زدن کارشناس و بالا بردن هزینه فرصت کارشناسی صدق ورزانه به نفع کشور نیست، ادامه داد: من به آن گزارش نقد داشتم، اما نقد کارشناسی رشد دهنده است. آیا درست است که کارشناس را دچار فشار‌های معیشتی کنید آن هم در حکومتی که ادعای پیروی از علی بن ابیطالب را هم دارد؟! این که نشد!
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد گفت: شما که می‌گویید ما دولت محرومان هستیم بگویید اوضاع و احوال گوشت قرمز و جایگاه آن در سفره‌های مردم چه شده است! این‌ها را گزارش کنید مردم این‌ها را متوجه می‌شوند. با این همه واردات گوشت قرمز و با این همه تلاش‌هایی که برای توزیع از کانال‌های رسمی و زیر قیمت بازار انجام داده‌اید، چرا قیمتش از این سرسام آوری پایین نمی‌آید! برای اینکه بدانید کجا‌های کارتان ایراد دارد این‌ها دریچه‌هایی است. به سیستم کارشناسی زیر مجموعه تان بگویید شرافتمندانه گزارشی بدهند درباره اینکه وقتی ارز ترجیحی واردات کالا‌های اساسی را جهش دادید تحولاتی که بر سر قیمت مواد غذایی وارد شد، چه بود! از اینکه مرتب بگوییم دولت قبلی چنین و چنان بود چه چیزی عایدمان می‌شود؟ آن هم در حالی که شیرین کاری‌هایی می‌کنید که صد رحمت به قبلی‌ها. رکورد‌هایی که شما زده‌اید هیچ کدامشان را آنها نزدیک نشده بودند با اینکه به آنها نقد‌های جدی هم وارد بود.
به جای بازی با کلمات و آدرس دادن‌های غیرمتعارف و بی پایه، بر بنیه تولید ملی متمرکز شوید
وی با یادآوری اینکه مخاطبش بیشتر حکومت است و حد و حدود قدرت تاثیرگذاری قوه مجریه در این ساختار کنونی قدرت و میزان بنیه کارشناسانه شان نیز روشن است، افزود: صمیمانه و مشفقانه به ساختار قدرت عرض می‌کنم اگر می‌خواهید موفق شوید، به جای بازی با کلمات و آدرس دادن‌های غیرمتعارف، بی ضابطه و بی پایه، بر روی بنیه تولید ملی متمرکز شوید. این شاقول همه مولفه‌های ۱۵گانه متغیر‌های کنترلی سطح توسعه را در درون خود دارد. فاجعه ایجاد شده است.
همان‌ها که ژست ذوب بودن را می‌گیرند، بیشتر در باتلاق پس افتادگی تولید جلوتر می‌روند
مومنی در پایان گفت: مرتب سال تولید اعلام می‌شود، اما همان‌ها که ژست ذوب بودن را می‌گیرند، بیشتر در باتلاق پس افتادگی تولید جلوتر و جلوتر می‌روند. با چه شاقولی بگوییم که شما حرف گوش دهید! اوضاع بنیه تولید ملی ایران شکننده است و این یعنی تزلزل در ستون فقرات نظم اجتماعی. تا بنیه تولید ضعیف باشد، آن جامعه روی ثبات، آرامش و امنیت و کیفیت زندگی نخواهد دید. اکنون اصل فساد رها شده و با سیاست‌های مخرب اقتصادی، دائما آن را گسترش و تعمیق می‌دهند. اما زنده باد و مرده باد راه انداخته اند که اسم آن را فساد سیستمی بگذاریم یا غیرسیستمی! هر چه دلتان می‌خواهی به آن بگویید، اما چاره‌ای برای اصل آن که مذموم، قبیح، کثیف و پلید است پیدا کنید. عزیزان در سطح دعوا‌های حیدری نعمتی متوقف می‌شوند!
[ad_2]
منبع
