راز چین برای کنترل و محدود سازی اینترنت چیست؟ / اولویت مقام‌های چینی این است که چه کسی آنلاین است؛ با این کار تهدیدات بالقوه شناسایی و ردیابی می‌شوند / سانسور از طریق نصب سخت افزار‌های جاسوسی و فیلتر کردن ارتباط اینترنتی افراد مظنون اعمال می‌شود / پکن آدرس‌های آی پی را ردیابی می کند تا جلوی انتشار پست‌های ناشناس را بگیرد

(آوازه) :

حزب کمونیست علاوه بر فن آوری از نیروی انسانی نیز برای محدود کردن آزادی بیان استفاده می‌کند.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، میکسین پی، استاد کالج کلارمونت مک کنا در یادداشتی در نشریه فارن پالیسی نوشت، زمانی که اولین بار اینترنت در جهان در دسترس عموم قرار گرفت، افراد خوش بین امیدوار بودند این فناوری بتواند توانایی رژیم‌های اقتدارگرا برای کنترل جریان اطلاعات را در هم بشکند. بر اساس این تصور، با توجه به ماهیت غیرمتمرکز اینترنت حکومت‌های دیکتاتوری دیگر قادر نبودند جلوی انقلاب اطلاعات را بگیرند. 

اما رهبران چین اینگونه فکر نمی‌کنند. هرچند آن‌ها در ابتدا طرح جامعی نداشتند، اما در طی دهه‌های اخیر تاکتیک‌هایی را توسعه داده اند که توانسته یک دیواره آتش (فایروال) بسیار بزرگ دور چین بکشد.

رویکرد پکن در رام کردن انقلاب اطلاعات منحصر به فرد است: این کشور بر کنترل دسترسی به اطلاعات متمرکز شده و نه صرفا سانسور محتوای آن. اولویت مقام‌های چینی دانستن این موضوع است که چه کسی آنلاین است و این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا افرادی را که تهدیدات بالقوه تلقی می‌شوند شناسایی، ردیابی، مرعوب و مجازات کنند.

این مفهوم که دولت چین آن را “کنترل میدان نبرد” نام گذاری کرده، زیربنای یکی از پرکاربردترین تاکتیک‌های جاسوسی چین در عرصه اینترنت و دنیای واقعی است. برای حزب کمونیست چین که سرکوب هرگونه تهدید علیه قدرت خود را نوعی تنازع برای بقا می‌داند، فضای سایبری یک صحنه نبرد جدید است و حزب کمونیست برای کنترل آن تنها به استفاده از فن اوری اکتفا نمی‌کند. پکن از فن اوری برای دانستن اینکه کجا و چه زمانی نیرو‌های پلیس بیشتری را به خط مقدم این جنگ در فضای واقعی جهت کنترل مردم اعزام کند استفاده می‌نماید، چه این خط مقدم یک ایستگاه قطار باشد و چه یک مرکز خرید، یک هتل یا یک دانشگاه.

برای تسلط بر این عرصه نبرد در فضای سایبری، دولت چین به ۲ نهاد جاسوسی متکی است: کمیسیون مرکزی امور فضای مجازی که بخشی از حزب کمونیست است و نیرو‌های پلیس. دستگاه سانسور حزب کمونیست تعیین می‌کند چه محتوایی مسدود یا فیلتر شود، در حالی که نیروی پلیس عملیات سانسور را از طریق تاکتیک‌هایی نظیر نصب سخت افزار‌های جاسوسی، مسدود و فیلتر کردن ارتباط اینترنتی افراد مظنون و انجام تحقیقات و بازداشت کاربران مشکل آفرین اعمال می‌کند.

عواملی محلی کمیسیون امور فضای سایبری در شهر‌های مختلف اقدام به استخدام مفسران امور اینترنتی جهت راه اندازی کمپین‌های آنلاین با هدف جهت دهی به افکار عمومی و انتشار اطلاعات نادرست می‌کنند. از سوی دیگر، واحد‌های پلیس سایبری نیز وظیفه اقدامات اجرایی و جاسوسی را بر عهده دارند که شامل «نظارت و کنترل بر اطلاعات مخرب، جمع آوری، آنالیز و گزارش دهی تحولات فضای اینترنت، اعمال مقررات بر کافی نت‌ها و تحقیق و مقابله با جرائم سایبری» می‌شود. زمانی که آژانس‌های سایبری محلی محتوای آنلاینی را کشف می‌کنند که نیازمند انجام تحقیقات بیشتر باشد، موضوع را به نیروی پلیس انتقال می‌دهند. به علاوه به نظر می‌رسد که این آژانس‌های سایبری هستند که تعیین می‌کنند چه محتوایی حذف و مسدود شود و سپس برای اجرا آن را به پلیس ابلاغ می‌کنند. پلیس همچنین سیستم نظارت و کنترل امنیت شبکه اطلاعات عمومی چین موسوم به فایروال بزرگ را در اختیار دارد. 

پلیس از تاکتیک‌های مختلفی برای شناسایی ناقضان قانون و متخلفان احتمالی استفاده می‌کند. یکی از روش‌ها ردیابی آدرس‌های آی پی است. همچنین اقدامات بیشتری برای شناسایی صاحبان حساب‌های کاربری در شبکه‌های مجازی لازم است تا جلوی انتشار پست‌های ناشناس گرفته شود. در فوریه ۲۰۱۵، دولت چین مقررات جدیدی وضع کرد که تمام کاربران اینترنت را موظف می‌کرد هنگام ثبت حساب کاربری جدید در چت روم ها، شبکه‌های اجتماعی محبوب مثل وی چت و ویبو و سایر شبکه‌های اجتماعی نام و مشخصات واقعی خود را ثبت کنند. پلیس سایبری همچنین از کافی نت‌ها و شبکه‌های وای فای عمومی در هتل ها، مراکز خرید، فرودگاه‌ها و سایر اماکن عمومی جاسوسی می‌کند تا کاربرانی را که از شبکه‌های خانگی شان استفاده نمی‌کنند شناسایی و رصد نماید.

پلیس سایبری چین توجه ویژه‌ای را معطوف کاربرانی که “افراد کلیدی” خوانده می‌شود می‌کند. این افراد به دلیل شرکت در فعالیت‌هایی که تهدیدی برای رژیم تلقی می‌شوند، توسط مقام‌های محلی در فهرست سیاه قرار می‌گیرند و شامل مخالفان سیاسی، دانشگاهیان لیبرال، فعالان حقوق بشر، اعضای سازمان‌های مذهبی غیرقانونی و فعالان برخی فرقه‌های به گفته حکومت شیطانی هستند. حتی در این فهرست نام برخی چهره‌های طرفدار حکومت نیز دیده می‌شود که نشان دهنده تصورات پارانویای حزب کمونیست درباره افراد دارای مقبولیت بالای اجتماعی، صرف نظر از وفاداری سیاسی شان است. هرچند اطلاعات علنی چندانی در مورد نحوه جاسوسی دولت چین از افراد کلیدی وجود ندارد، اما این یکی از مهمترین تاکتیک‌های جاسوسی این کشور به شمار می‌رود، زیرا به مقام‌ها اجازه می‌دهد تا تمام فعالیت‌های افرادی را که احتمال دارد مشکلی برای حکومت ایجاد کنند رصد نماید. 

برای دستگاه اطلاعاتی چین، فن آوری یک ابزار مهم تلقی می‌شود، اما خبرچین‌ها تحقیقات پلیس و ارعاب نقشی تعیین کننده و حیاتی ایفا می‌کند. موفقیت چین در کنترل صحنه نبرد فضای مجازی نشان دهنده توانایی تطبیق دهی تاکتیکی حزب کمونیست در مواجهه با تهدیدات جدید برای حفظ قدرت خویش است. این بدان معناست که هرگز نباید اراده و توانایی حزب کمونیست برای دائمی کردن حکمرانی اش را دست کم گرفت.